Ödenmesi gereken alt yapı imalat bedellerinin, ilgili kurumlardan tahsil edilmemesinde muhasebe yetkililerinin sorumluluğu.

1857 sayılı ek İlam’ın 1’inci maddesi ile, ...İnşaat ve Ticaret A.Ş.’nin yükleniminde bulunan “...”nde ..., ...ve ... tarafından ödenmesi gereken alt yapı imalat bedellerinin, ilgili kurumlardan tahsil edilmemesi nedeniyle …-TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

İlam’da Muhasebe Yetkilisi olarak sorumlu tutulan ... 39950 sayılı dosyada yer alan dilekçesinde özetle,

Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin Muhasebe Yetkilisinin Görev ve Yetkileri başlıklı 23. maddesinde muhasebe yetkilisi olarak görev yapmadıkları, kurumda muhasebe yetkilisi görevini başka bir görevliye devir ettikleri ya da kurum ile ilişiklerinin kesilerek naklen başka bir kuruma geçtiklerinde, kendilerinden sonra gelen ve görevi devir alan muhasebe yetkililerinin yapmış olduğu yanlış iş ve işlemlerden sorumluluklarının olacağı hükmünün bulunmadığını; dolayısıyla bahsedilen ve dayanak olarak gösterilen mevzuat ile halihazır da yaşanan olayda tutarsızlık bulunduğunu ve hukuki olarak tamamen mutlak butlan olarak değerlendirilebileceğini;

İlamın 4. sayfası 3. paragrafında “şu an itibari ile Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Daire Başkanı) olarak görev başında bulunduğu anlaşıldığından’” denildiğini, dolayısıyla Mali Hizmetler Daire Başkanı ve Muhasebe Yetkilisi olarak atanması yapılmasa ya da bir başkasının atanması durumunda, söz konusu kişi borcu tazmin kararının oluşmayacağı anlamı çıktığından bahisle;

1-Sayıştay 2008 yılı ek sorgusunda, kendisine sorgu çıkarılması karşısında, mer-i mevzuat hükümlerince; dürüst, adil ve şeffaf belediyecilik felsefesine uygun olarak hazırlamış olduğu savunmasını Sayıştay Başkanlığımıza gönderdiğini,

a- 2008 yılı hesap denetimine ait sorguda, 2008 yılında kesin hak edişi henüz yapılmamış bir işten dolayı sorguya tabi tutulmasının adli yargılama sürecinde yerinin olmadığını;

b-Kesin hak edişin 06.10.2009 tarih ve 553/2777 sayılı yazı ile hak edişi hazırlayan birim tarafından Mali Hizmetler Daire Başkanlığına gönderildiğinin, Temyiz Kurulu Kararında ve ilamda da açıkça belirtilen bir işlem olduğunu ve sorguya tabi tutulanların da bu işlemden dolayı beraat ettiklerini; Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi ve Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 23. ve 32. maddelerine atıfta bulunularak ve yine 5018 sayılı Kanun çerçevesinde sorumlu tutulacak görevli ve yetkililerin belirlenmesi hakkındaki Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Kararı ile de idarelerce ilgili kanunlarla tarh ve tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin tek başına sorumlu olduğuna karar verildiğini; Bu nedenle 5216 sayılı Kanunun 8. maddesi ve AYKOME Genel Kurulu Kararlarınca mevzuata, işin sözleşmesine ve ekli şartnamelere uygun olarak düzenlenen ödeme emirlerini ve ekli hak edişlerini; harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi, hak edişi düzenleyen, tasvip eden ve onaylayan sıfatıyla imzalayan kişilerin sorumlu tayin edilmesi mümkün olmadığından, ilamdaki sorumlu/sorumluların yeniden belirlenmesinin istendiğini;

c-Ek İlama konu Sayıştay Temyiz Kurulu Kararında son hak edişin yapıldığı tarih itibari ile (06.10.2009) Muhasebe Yetkilisinin sorumlu olduğunun belirtildiğini; dolayısıyla bırakın 2008 yılını, 2009 yılının 10. ayının 6. gününden sonrasındaki bir işlemden dolayı sorumluluğun başladığı ve bundan da bu tarihten sonraki Muhasebe Yetkilisi veya yetkililerini sorumlu tuttuğunun açıkça görüldüğünü;

d-Ancak 2008 yılı Sayıştay denetiminde henüz hak ediş süreci tamamlanmamış olan bir işlemin, bitmiş gibi görülerek sorguya alındığını; 2009 yılında hak edişi tamamlanan işlemin 2008 yılı Sayıştay Denetimine girmesinin mevzuata aykırı olduğunu;

e-Eğer bu hak ediş sorgu konusu yapılacaksa bile son hak edişin yapıldığı tarih olan (tahsilat yönünde) 06.10.2009 tarihinde, yani 2009 yılı Sayıştay denetimi döneminde yapılması gerektiğini; yani her olayın vuku bulduğu tarih itibari ile değerlendirmeye tabi tutulması ve sorgulanması gerektiğini; söz konusu sorgulamadan yola çıkıldığında, 2008 yılı hesaplarının 2008 yılı Sayıştay denetiminde değil de 2009 yılı hesaplarında Sayıştay denetimine tabi tutulması ve sorgu konusu olması gerektiğini;

Ayrıca görevden ayrıldığı tarih itibari ile Mali Hizmetler Daire Başkanlığına yeniden atandığı zaman diliminde görev yapan Muhasebe Yetkililerinin kronolojik olarak listesini göndermiş olmasına rağmen, savunmada adı geçen herhangi bir Muhasebe Yetkilisinin sorumlu tutulmadan, tamamının atlanarak, direk şahsının halen görevde bulunması sebebiyle sorguya tabi tutulmasını kabul etmesinin mümkün olmadığını ve atamalar arasındaki zaman diliminde görevi ifa eden Muhasebe Yetkililerinin sorumlu tutulmamalarını haklı gösterecek bir hukuk sistemi ve mevzuatın mevcut olmadığını;

09.06.2009 tarihinde Muhasebe Yetkilisi görevinden, 24.09.2009 tarihinde ise Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı görevinden ayrıldığını; bu zaman diliminde söz konusu görevleri 2009 ila 2014 yılları arasında yürüten Muhasebe Yetkililerinin adı-soyadı ve görev yaptıkları tarih aralıkları liste halinde EK’te bildirildiğini;

...Büyükşehir Belediyesindeki görevinden 16.06.2010 tarihinde ayrılarak 20.08.2010 tarihinde ... Genel Müdürlüğünde göreve başladığını; ... Genel Müdürlüğünden, 17.08.2010 tarihinde ... İl Özel İdaresine Strateji Geliştirme Daire Başkanı olarak atandığını;

2- Tazmin konusu olayla ilgili olarak ...Büyükşehir Belediyesinde göreve atandığı 22.04.2014 tarihinden itibaren, ...tan alınacak paranın tahsili konusunda ekli yazışmaların yapılmış olduğunu ve kurumumu adına kamu kaynağı yaratılması için gerekli çalışmaları yaptığını da dikkate alınarak tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

İlam’da Muhasebe Yetkilisi olarak sorumlu tutulan ... 40105 sayılı dosyada yer alan dilekçesinde özetle,

Kamu zararı çıkarılmasına hukuki dayanak olarak, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mali hizmetler birimi” başlıklı 60’ıncı maddesinin, Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Muhasebe yetkilisinin görev ve yetkilere başlıklı 23 üncü maddesinin, Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarih 5189/1 sayılı “5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Sayıştay Genel Kurul Kararı”nın gösterildiğini; İlama dayanak yasal düzenlemeler irdelendiğinde Muhasebe Yetkilisinin ancak kesin ödeme aşamasında sorumluğu tutulacağını;

Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Muhasebe yetkilisinin sorumlulukları” başlıklı 24’üncü maddesinde; “c) Ön ödeme ile kesin ödemelerin yapılması ve ön ödemelerin mahsubu aşamalarında ödeme emri belgesi ve eki belgelerin usulünce incelenmesi ve kontrolünden,” ifadesinin bulunduğunu; Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı’na 31.12.2007 tarihli Başkanlık Makamı Onayı ile vekâleten görevlendirildiğini ve yine Başkanlık Makamının 30.05.2008 tarihli onayı ile de vekâlet görevinin sona erdiğini; görevli olduğu dönem içerisinde kesinleşmeyen bir ödemeden de sorumlu tutulmasının hukukilikten uzak bir değerlendirme olacağını;

Ek İlam’da, kamu zararından sorumlu tutulan ve hakkında tazmin kararı verilen Mali Hizmetler Daire Başkanı tarafından yapılan savunma ile ilgili olarak; “Sorumlulardan Muhasebe Yetkilisi ... göndermiş olduğu savunmasında kurum hak edişlerinin, artan ve/veya eksilen işler olasılığı nedeniyle söz konusu işin tamamlanmasını takiben kesin hesabının da yapılması ve idare ile yüklenici tarafından imzalarının tamamlanmasına müteakip 06.10.2009 tarih ve 553/2777 sayılı yazı ile Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığına gereği için iletildiğini, yani ilişikli ödeme emirleri ile yükleniciye ödenen altyapı bedellerinin 06.10.2009 tarih ve 553/2777 sayılı Fen İşleri Daire Başkanlığı yazısı ile tahakkuk edilerek tahsil edilebilir hale geldiğini, kendisinin ise Mali Hizmetler Daire Başkanlığından 24.09.2009 tarihinde görevden alındığını ve sorumlu olmaması gerektiğini ifade etmekte ise de: söz konusu sorumlunun şu an itibariyle Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Daire Başkanı) olarak görev başında bulunduğu anlaşıldığından Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 2-3’üncü maddesi hükmü gereğince sorumluluğu devam etmektedir.” ifadesi de dikkate alındığında görev süresinin sona erdiği 30.05.2008 tarihinden çok sonra 06.10.2009 tarihinde tahsil edilebilir hale getirilen ödemenin yapılmaması nedeniyle varsa ki kamu zararından sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını;

Üstelik kendisinin Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 2-3’üncü maddesi hükmü gereğince sorumluluğunun da devam etmediğini;

...’nden İlam’a konu alacak için mahsuplaşma talep edilmesi ya da ödeme yapılmasının istenmiş olması ve anılan şirket tarafından sorulan görüş üzerine;

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun 26.02.2015 tarih ve 13313 sayılı yazısıyla 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 8. Maddesi ile 18.03.2014 tarih ve 38624 sayılı Sayıştay Temyiz İlamı uyarınca; bahse konu tesis için elektrik dağıtım şebekesi için yapılmış harcamalara 6446 sayılı Kanun, Tarifeler Yönetmeliği ve ilgili mevzuat çerçevesinde işi tesis eden ... Büyükşehir Belediyesine Ödenmesi ve Usul ve Esaslar uyarınca çevre, güvenlik ve diğer yasal zorunluluğu olan yatırımlar kapsamında raporlanması gerektiğinin bildirilmiş olması hususlarıyla, alacağın tahsili konusunda zamanaşımı bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde ortada kesinleşmiş bir kamu zararından söz edilme imkanının bulunmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

Başsavcılığın 39950 sayılı dosyada yer alan karşılama yazısında;

“... Büyükşehir Belediyesi 2008 yılı hesabının 8’inci Dairece yargılanması sonucunda düzenlenen 20.02.2015 tarih ve 1857 nolu ek ilamda yer alan tazmin hükmünü temyiz eden ...’un ilgi yazı ekinde gönderilen dilekçesi ve ekleri incelendi.

Dilekçede özetle, hakedişi 2009 yılında yapılan bir işlemin 2008 yılı Sayıştay denetimiyle ilişkilendirilmesinin doğru olmadığı, Fen İşleri Başkanlığının 06.10.2009 tarihli yazısıyla … TL tutarındaki alt yapı bedelinin mali hizmetler birimine bildirildiği ve kayıtlara alındığı, kendisinin ise bu tarihten daha önceki bir tarih olan 13.07.2009 tarihinde muhasebe yetkililiği görevinin sona erdiğini, 24.09.2009 tarihinde ise Mali Hizmetler Daire Başkanlığı görevinden alındığını, dolayısıyla Mali Hizmetler Daire Başkanı olarak yeniden atandığı 22.04.2014 tarihine kadar bu görevleri başkalarının yürüttüğünü, kaldı ki, ...Büyükşehir Belediyesinde Mali Hizmetler Daire Başkanı olarak yeniden göreve atandığı 22.04.2014 tarihinden itibaren … tan olan alacağın tahsili konusunda yazışmalar yapıldığını ifade edilmekte ve tazmin hükmünün kaldırılması istenilmektedir.

... ve ödemesi mevzuatına göre gerçekleştirilmiş olup, yapılan işten kaynaklanan yersiz bir ödeme sözkonusu değildir. Belediyece yapılan harcamadan ilgili kurumlara ilişkin paylar Belediye alacağı olarak kayıtlara alınmış ve … TL tutarındaki ...payı ile ... payı tahsil edilmiştir. ...’tan olan … TL tutarındaki alacak ise takip edilmekte olup, henüz zamanaşımına uğramış bir tutar olmadığından talebin kabul edilerek tazmin hükmünün sorumlular üzerinden kaldırılmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.” denilmiştir.

Başsavcılığın 40105 sayılı dosyada yer alan karşılama yazısında;

“...Büyükşehir Belediyesi 2008 yılı hesabının 8’nci Dairece yargılanması sonucunda düzenlenen 20.02.2015 tarih ve 1857 nolu ek ilamda yer alan tazmin hükmünü temyiz eden …’nin ilgi yazı ekinde gönderilen dilekçesi ve ekleri incelendi.

Dilekçede özetle, Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı görevini 31.12.2007 -30.05.2008 tarihleri arasında vekaleten yürütmesi nedeniyle görevli olduğu dönem içerisinde kesinleşmeyen bir ödemeden dolayı sorumlu tutulmasının hukukilikten uzak olduğu, öte yandan … Dağıtım AŞ den olan alacağın kayıtlarda yer aldığı ve tahsili içinde girişimde bulunulduğu belirtilmekte ve tazmin hükmünün kaldırılması istenilmektedir.

Mali Hizmetler Daire Başkanlığı görevinden dolayı sorumlu tutulan ... 31.12.2007- 30.05.2008 tarihleri arasında bu görevi yürütmüş olup, kesin hesabın çıkarıldığı tarih itibariyle görevi devam etmediğinden sorumluluğa ilişkin itirazları yerinde görülmektedir. Diğer taraftan konunun esasına ilişkin olarak da, işin yapımı sırasında ... ve ödemesi mevzuatına göre gerçekleştirilmiş olup, yapılan işten kaynaklanan yersiz bir ödeme söz konusu değildir. Belediyece yapılan harcamadan ilgili kurumlara ilişkin paylar, artan ve/veya eksilen işler olasılığı nedeniyle söz konusu işin tamamlanmasını takiben kesin hesabın yapılması ve idare ile yüklenici tarafından imzaların tamamlanmasını müteakip 06.10.2009 tarih ve 553/2777 sayılı yazı ile Mali Hizmetler Daire Başkanlığına gereği için iletilmiş. Mali Hizmetler Daire Başkanlığınca da Belediye alacağı olarak kayıtlara alınmıştır. …TL tutarındaki ...payı ile ... payı da tahsil edilmiştir. ...’tan olan … TL tutarındaki alacak ise takip edilmekte olup, henüz zamanaşımına uğramış bir tutar olmadığından talebin kabul edilerek tazmin hükmünün sorumlular üzerinden kaldırılmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.” denilmiştir.

Duruşma talebinde bulunan ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü:

İlam’da Muhasebe Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulmuş olan …, duruşma sırasında tahsilatlara ilişkin olarak yapılan yazışmaları da içeren bir dosyayı Kurula ibraz etmiştir.

...Büyükşehir Belediyesi 2008 yılı hesabının T.C. Sayıştay 8. Dairesince yargılanması sonucu düzenlenen 1504 sayılı İlam’ın 3’üncü maddesiyle, ...İnşaat ve Ticaret A.Ş.’nin yükleniminde bulunan … -TL ihale bedelli “...”nde ..., ...ve ... tarafından ödenmesi gereken alt yapı imalat bedellerinin, Büyükşehir Belediyesi bütçesinden karşılanmasına rağmen 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Alt yapı hizmetleri” başlıklı 8’inci maddesi hükmü çerçevesinde ilgili kurumlardan tahsil edilmemesi suretiyle sebep olunan toplam … -TL’nin tazminen tahsiline hükmolunması üzerine, sorumlulardan Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Daire Başkanı) …’nün temyiz başvurusu üzerine Temyiz Kurulunca verilen ve diğer sorumluların temyiz başvurularına ilişkin 12.08.2014 tarih ve 38629, 38630, 38631, 38632, 38633, 38634 ve 39635 tutanak nolu Temyiz Kurulu kararlarının birleştirildiği 12.08.2014 tarih ve 38624 sayılı kararda;

5216 sayılı Kanun’un 8’inci maddesi ve AYKOME Genel Kurul Kararları uyarınca mevzuata, işin sözleşmesine ve ekli şartnamelere uygun olarak düzenlenen ödeme emirlerini ve ekli hakedişleri harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi, hakedişi düzenleyen, tasvip eden ve onaylayan sıfatıyla imzalayan kişilerin sorumlu tayin edilmesi mümkün olmadığından, İlamdaki sorumlulukların yeniden belirlenmesi gerektiği;

Ayrıca, 1504 sayılı İlam’ın 3’üncü maddesi ile tazminine hükmolunan …-TL’nin …-TL’lik kısmının hükümden önce; …-TL’sinin ise ... ile mahsuplaşmak suretiyle hükümden sonra tahsil edildiğini bildirdiği; ifade edilerek, 1504 sayılı ilamın 3’üncü maddesi ile verilen tazmin hükmünün, belirtilen hususların göz önünde bulundurulmasını teminen bozularak yeniden hüküm tesisi için dosyanın hükmü veren Daireye gönderilmesine karar verilmiştir.

8. Dairenin 20.02.2015 tarih ve 1857 sayılı Ek İlamında ise, sözleşmesine ve ekli şartnamelere uygun olarak düzenlenen ödeme emirlerini ve ekli hakedişleri harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi, hakedişi düzenleyen, tasvip eden ve onaylayan sıfatıyla imzalayan kişilerin sorumlu tayin edilmesinin mümkün olmadığına; İdarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının takip ve tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin tek başına sorumlu olduğuna; 

… -TL ihale bedelli “...” ve sonradan ilgili kurumların talebi üzerine işin kapsamına alınan ilave imalatlar bedeli olarak ...Büyükşehir Belediyesi bütçesinden ödenen ve fakat 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Alt yapı hizmetleri” başlıklı 8’inci maddesi hükmü çerçevesinde ilgili kurumlardan tahsil edilmesi gereken toplam …-TL’nin hükümden önce tahsil edilen …’si için ilişik kalmadığına ve yapılan tahsilatın Ek İlam’da gösterilmesine;

Hakediş bedelinden halen tahsil edilmeyerek kamu zararına neden olunan …-TL’nin;

…-TL’sinin ilgili ödeme emirlerinde Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Daire Başkan V.) olarak imzası bulunan …’den,

…-TL’sinin ilgili ödeme emirlerinde Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Daire Başkan V.) olarak imzası bulunan ...’dan, münferiden, mülga 832 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 64’üncü maddesi gereğince işleyecek faizleriyle birlikte tazminen tahsiline karar verilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Alt yapı hizmetleri” başlıklı 8’inci maddesinde; “Büyükşehir içindeki alt yapı hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşların temsilcilerinin katılacağı alt yapı koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Alt yapı koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır.

Alt yapı koordinasyon merkezi, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar tarafından büyükşehir içinde yapılacak alt yapı yatırımları için kalkınma planı ve yıllık programlara uygun olarak yapılacak taslak programları birleştirerek kesin program hâline getirir. Bu amaçla, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar alt yapı koordinasyon merkezinin isteyeceği coğrafi bilgi sistemleri dâhil her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadırlar. Kesin programlarda birden fazla kamu kurum ve kuruluşu tarafından aynı anda yapılması gerekenler ortak programa alınır. Ortak programa alınan alt yapı hizmetleri için belediye ve diğer bütün kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerine konulan ödenekler, alt yapı koordinasyon merkezi bünyesinde oluşturulacak alt yapı yatırım hesabına aktarılır.

Ortak programa alınan hizmetler için kamu kurum ve kuruluş bütçelerinde yeterli ödeneğin bulunmadığının bildirilmesi durumunda büyükşehir belediyesi veya ilgisine göre bağlı kuruluş bütçelerinden bu hizmetler için kaynak ayrılabilir. Kamu kurum ve kuruluşları alt yapı ortak yatırım hizmetleri için harcanan miktarda ödeneği yeniden değerleme oranı da dikkate alarak ertesi yıl bütçesinde ayırır. Ayrılan bu ödenek belediye veya ilgili bağlı kuruluşunun hesabına aktarılır. Bu bedel ödenmeden ilgili kamu kurum veya kuruluşu büyükşehir belediyesi sınırlarında yeni bir yatırım yapamaz.

Ortak programa alınmayan yatırımlar için bakanlıklar, ilgili belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşları alt yapı koordinasyon merkezi tarafından belirlenen programa göre harcamalarını kendi bütçelerinde yaparlar.

Koordinasyon merkezi tarafından alınan ortak yatırım ve toplu taşımayla ilgili kararlar belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır.

Alt yapı koordinasyon merkezinin çalışma esas ve usulleri ile bu kurallara katılacak kamu kurum ve kuruluş temsilcileri İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmeliğin, alt yapı yatırım hesabının kullanılması ve ödenek tahsisi ve aktarmasına ilişkin kısımları hakkında Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının görüşünü alır.” denilmektedir.

Bu hüküm uyarınca, ...Büyükşehir Belediyesi Altyapı Koordinasyon Merkezi Şube Müdürlüğü tarafından yapılan AYKOME Genel Kurul toplantılarında; 08.08.2007 tarih ve 02 sayılı, 20.02.2008 tarih ve 01 sayılı, 16.07.2008 tarih ve 02 sayılı kararlarla “...” ve sonradan ilgili kurumların talebi üzerine işin kapsamına alınan ilave imalatlar, ortak altyapı programına alınmış ve bu kararlar ilgili kurum yetkililerince de imzalanmıştır.

Bu durumda, 5216 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinde yer alan “Ortak programa alınan hizmetler için kamu kurum ve kuruluş bütçelerinde yeterli ödeneğin bulunmadığının bildirilmesi durumunda büyükşehir belediyesi veya ilgisine göre bağlı kuruluş bütçelerinden bu hizmetler için kaynak ayrılabilir. Kamu kurum ve kuruluşları alt yapı ortak yatırım hizmetleri için harcanan miktarda ödeneği yeniden değerleme oranı da dikkate alarak ertesi yıl bütçesinde ayırır. Ayrılan bu ödenek belediye veya ilgili bağlı kuruluşunun hesabına aktarılır.” hükmü gereğince ..., ...ve ... tarafından karşılanması gereken imalatların Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilmesi halinde bu tutarların ertesi yıl ilgili kuruluşlardan tahsil edilmesi gerekmekte olup, aksi halde söz konusu açık hükme rağmen tahsili gerçekleştirilmeyen tutarın kamu zararı olacağı yönünde tereddüt bulunmamaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mali hizmetler birimi” başlıklı 60’ıncı maddesinde, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek, muhasebe biriminin görevleri arasında sayılmıştır. Aynı Kanun’un 61’inci maddesinin birinci fıkrasında muhasebe hizmeti, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleri olarak tanımlanmış; ikinci fıkrada ise muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir.

Bununla birlikte, Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 23’üncü maddesine göre, gelirleri ve alacakları ilgili mevzuatına göre tahsil etmek, yersiz ve fazla tahsil edilenleri ilgililerine iade etmek ve bu işlemlere ilişkin kayıtları usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutmak, mali rapor ve tabloları her türlü müdahaleden bağımsız olarak düzenlemek muhasebe yetkilisinin görevleri arasındadır. Aynı Yönetmeliğin 32’nci maddesinde de idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının yükümlüleri ve sorumluları adına ilgili hesaplara kaydedilerek tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır. 

14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı “5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Sayıştay Genel Kurul Kararı” ile de, idarelerce ilgili kanunlarına göre tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hale gelmiş kamu gelir ve alacaklarının takip ve tahsil edilmesinden muhasebe yetkilisinin tek başına sorumlu olduğuna karar verilmiştir.

Açıklanan bütün bu mevzuat bir arada değerlendirildiğinde “...”ne ilişkin olarak, Büyükşehir Belediyesi bütçesinden ilgili kuruluşlar adına gerçekleştirilen harcamaların söz konusu kuruluşlardan tahsili ve takibinden sorumlu olan muhasebe yetkilisinin tek başına sorumlu tutulması gerektiği anlaşılmaktadır.

İlgililer temyiz dilekçelerinde, kurum hakedişlerinin, artan ve/veya eksilen işler olasılığı nedeniyle söz konusu işin tamamlanmasını takiben kesin hesabının da yapılması ve idare ile yüklenici tarafından imzalarının tamamlanmasına müteakip 06.10.2009 tarih ve 553/2777 sayılı yazı ile Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığına gereği için iletildiğini, yani ilişikli ödeme emirleri ile yükleniciye ödenen altyapı bedellerinin 06.10.2009 tarih ve 553/2777 sayılı Fen İşleri Daire Başkanlığı yazısı ile tahakkuk edilerek tahsil edilebilir hale geldiğini belirtmişlerdir. Fakat yukarıda da belirtildiği üzere, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 8’inci maddesi hükmü gereğince söz konusu imalatların belediyece gerçekleştirilmesi halinde bu tutarların ertesi yıl ilgili kuruluşlardan tahsil edilmesi gerekmektedir. 

Dilekçe ekinde sunulan belgelerin tetkikinden, yapılan imalatlara ilişkin hakedişlerin ekli olduğu ödeme emirlerinde imzası bulunup 1857 sayılı Ek İlam ile sorumlu tutulan ilgililerden …’nin sadece 31.12.2007-29.05.2008 tarihleri arasında Mali Hizmetler Daire Başkanı Vekilliği ve muhasebe yetkililiği görevinde bulunduğu; ...’un ise 30.05.2008-13.07.2009 tarihleri arasında Muhasebe Yetkilisi, 30.05.2008-23.09.2009 Mali Hizmetler Daire Başkanlığı yaptığı ve tekrar 20.08.2010 tarihinde bu göreve atandığı görülmüştür.

Bu durumda, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereği, 25.02.2008 tarih ve 2893 nolu, 21.05.2008 tarih ve 9290 nolu, 07.02.2008 tarih ve 15224 nolu ödeme belgeleri ile ödenen hakedişlere ilişkin giderler, ertesi yıl yani 2009 yılında tahsil edilebilir hale gelmiş olduğundan, söz konusu ödemeleri mevzuata uygun şekilde gerçekleştiren ve bu ödeme belgelerinde imzası bulunan muhasebe yetkililerinin değil; tahsilatın gerçekleştirileceği 2009 yılından bugüne değin, yıllar itibariyle yeniden değerleme oranları da dahil edilmek suretiyle hesaplanması gereken söz konusu alacakların tahsili ile yükümlü olup bu görevi yerine getirmeyen tüm muhasebe yetkililerinin sorumlu tutulması gerekmektedir.

Ayrıca, sorumlu duruşma sırasında tahsilatlara ilişkin olarak yapılan yazışmaları da içeren bir dosyayı Kurula ibraz etmiş olup, söz konusu belgelerinde 

Bu itibarla, “...”ne ilişkin hakediş ödemelerini mevzuata uygun şekilde gerçekleştiren ve bu ödeme belgelerinde imzası bulunan muhasebe yetkililerinin sorumluluklarının kaldırılmasını; tahsilatın gerçekleştirileceği 2009 yılından bugüne değin, yıllar itibariyle yeniden değerleme oranları da dahil edilmek suretiyle hesaplanması gereken söz konusu alacakların tahsili ile yükümlü olup bu görevi yerine getirmeyen tüm muhasebe yetkililerinin sorumlu tutulmasını ve Kurula duruşma sırasında ibraz edilen yeni belgelerin de incelenmesini teminen 1857 sayılı Ek İlam’ın 1’inci maddesi ile verilen tazmin hükmünün BOZULARAK DAİRESİNE TEVDİİNE, 

Karar verildiği 23.02.2016 tarih ve 41501 sayılı tu