Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanlığının resmî internet sitesinde 27/1/2014 tarihinde yapılan Üretici Fiyat Endeksi İle İlgili Kamuoyu Duyurusunda,  Avrupa Birliği normlarına tam uyumlu endekslerin üretilebilmesi amacıyla sanayi kapsamında NACE Rev. 2 sınıflamasına uygun yeni bir üretici fiyat endeksine ihtiyaç duyulması nedeniyle Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) olarak kullanılan endekslerin yerine Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinin (Yİ-ÜFE) kullanılacağı belirtilmiş olup, ayrıca aynı sitede devam etmekte olan sözleşmelerin taraflarına yol göstermek amacıyla 3/2/2014 tarihinde Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Kullanıcıları İçin Rehber yayımlanmıştır.

Söz konusu duyuru sonrasında 1/3/2014 tarih ve 28928 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6527 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinde “Muhtelif mevzuatta Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ve Üretici Fiyat Endeksine (ÜFE) yapılmış olan atıflar, Kurumca hesaplanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE), tarım sektörü TEFE ve ÜFE’ye yapılan atıflar Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksine yapılmış sayılır.” hükmüne yer verilmiştir.

TEFE ve ÜFE’nin 1/1/2014 tarihinden itibaren yayımlanmayacağı ve bu endeksler yerine Yİ-ÜFE’nin yayımlanacağı dikkate alındığında,

1- 31/12/2002 tarihli ve 24980/3 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hizmet Alımı Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar ve Yapım İşleri Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda TEFE’ye dayalı olarak,

2- 31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe giren 31/12/2002 tarihli ve 24980/3 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Mal Alımı Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar ile Yapım İşleri Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda ÜFE’ye, Hizmet Alımı Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda ise TEFE ve ÜFE’ye dayalı olarak,

yapılan fiyat farkının aşağıdaki açıklamalar dikkate alınarak hesaplanması gerekmektedir.

1. Ana ve Alt Sektörlere İlişkin Endeks Numaralarının Değişmesi

TEFE ve ÜFE endeksleri yerine Yİ-ÜFE endeksinin yayımlanması ile birlikte alt sektörlere ilişkin endekslerin numaraları değiştirilmiş ve bunların Yİ-ÜFE tablosundaki karşılıkları TÜİK internet sitesinde yayımlanmıştır. İdarelerce yeni endeks numaralarının TÜİK’in ilgi sayfasından takip edilmesi gerekmektedir.

Örneğin, 31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan esaslarda “katı ve sıvı yakıtlar” için, TÜİK tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 23 numaralı “Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri”, 231 numaralı “Kok Fırını Ürünleri” ve 232 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçının kullanılabileceği ifade edilmiştir. 

Yİ-ÜFE’ye geçiş ile birlikte, söz konusu endeksin kodu 19 olarak, tanımı ise “Kok ve rafine petrol ürünleri” şeklinde değiştirişmiş, ayrıca buna bağlı olarak Yİ-ÜFE tablosunda; “Kok fırını ürünleri”ne ilişkin alt endeksin kodu 19.1 olarak, “Rafine edilmiş petrol ürünleri”ne ilişkin alt endeksin kodu 19.2 olarak değiştirilmiştir.

Bu itibarla, fiyat farkı esaslarında atıfta bulunulan bütün ana ve alt sektörlere ilişkin endeklere karşılık gelen yeni numarası ve tanımı dikkate alınarak işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

1. Yİ-ÜFE Endeksine Geçilmesi Sonucunda Yapılacak Hesaplama

1- 31/12/2002 tarihli ve 24980/3 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren esaslara tabi olup devam etmekte olan sözleşmeler

31/12/2002 tarihli ve 24980/3 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren  esasların, “Fiyat farkı hesabı” başlıklı maddelerinde “…Yukarıdaki indekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması sırasında Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen indekse eşdeğer yeni bir indeks belirlenir ise bu indeks; yeni bir indeks belirlenmez ise, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo- 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayı, esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.” hükmü ile yukarıda yer verilen hükümler ile açıklamalar çerçevesinde yeni endekslerin kullanılması gerekmektedir.

TÜİK tarafından yapılan açıklamalarda, Yİ-ÜFE endekslerinin ilgisine göre ÜFE veya TEFE serisi aylık değişim oranları ile geriye çekildiği belirtilmiştir. Buna göre 1/1/2014 tarihinden sonra yapılacak fiyat farkı hesaplamasında, sözleşmesinde atıfta bulunulan ilgili endekse karşılık gelen Yİ-ÜFE endeks sayıları üzerinden hesap yapılması gerekmektedir.

Örneğin, 2009 yılının Şubat ayında ihale edilen bir işte, 2014 yılının Mart ayında yapılan imalatlara ilişkin olarak sözleşme fiyatlarıyla düzenlenen 1.000.000,00 TL’lik bir hakedişe ilişkin fiyat farkının,  TEFE 1994=100 bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları Endeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayı üzerinden verileceğinin kabul edilmesi durumunda aşağıdaki şekilde hesaplanması gerekmektedir.

Söz konusu esaslarda temel endeks ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ilişkin endeks,  güncel endeks ise hakedişin düzenlendiği tarihin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeks olarak tanımlanmış olduğundan,

İlgili endeksler:

olarak belirtildiğinden,

2-31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Fiyat Farkına İlişkin Esaslara tabi olan ihaleler ve sözleşmeler

TÜİK tarafından 27/1/2014 tarihindeyapılan duyuruda belirtildiği üzere ÜFE ve TEFE endeksleri 1/1/2014 tarihinden itibaren yayımlanmayacaktır. Diğer bir ifadeyle, ÜFE ve TEFE endeksleri en son 2013 yılının Aralık ayına ilişkin olarak yayımlanmıştır.

Söz konusu fiyat farkı esaslarına göre temel endeks ihale tarihindeki endeks, güncel endeks uygulama ayındaki endeks olarak tanımlanmış ve fiyat farkının güncel endeks ile temel endeksler üzerinden hesaplanacağı düzenlenmiştir.

Bahse konu fiyat farkı esaslarının 29/11/2013 tarihinde yürürlüğe girdiği dikkate alındığında; 1/1/2014 tarihine kadar yapılan imalatlara ilişkin fiyat farkı hesaplarında ÜFE/TEFE endekslerinin kullanılması, belirtilen tarihinden sonra yapılan imalatlara ilişkin fiyat farkı hesaplarında ise Yİ-ÜFE endekslerinin kullanılması gerekmektedir.

Bu çerçevede,ihale dokümanları düzenlenirkenÜFE ve TEFE ana veya alt sektör endeksleri yerine bu endekslere karşılık gelen Yİ-ÜFEana veya alt sektöre endekslerinin kullanılması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde,

1- Fiyat farkının yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde hesaplanmasına,

2- Söz konusu Düzenleyici Kurul Kararının Kurumun internet sitesinde yayımlanmasına,

   Oybirliği ile karar verilmiştir.