Yılı : 2008
Dairesi : 2
Dosya No : 37173
Tutanak No : 39251
Tutanak Tarihi : 24.06.2014
Kararın Konusu :
Dosyada mevcut belgeler okunup incelendikten ve duruşmada murafaacı Nurcan DOĞRU ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşüldü:
1589 sayılı ilamın 9 uncu maddesiyle; rekabet ve eşitlik ilkelerine aykırı davranılması, yaklaşık maliyetin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde belirtilen esaslara uyulmadan yüksek belirlenmesi ve ihale bedelinin yüksek gerçekleşmesi sonucu sebep olunan 4.311.184,08 YTL kamu zararına tazmin hükmü verilmiştir.
Dilekçi dilekçesinde:
Çorlu Belediyesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen, 18.09.2006 tarihli ve 2006/96874 kayıt numaralı 18.438.056,21 TL ihale bedelli "Çorlu Belediye sınırları dahilindeki mahallerin ve piknik alanlarının Temizlik Hizmet Alımı" ihalesinin ihaleye ilişkin belgeleri incelendiğinde;
Çorlu Belediye Meclisinin 05/07/2006 tarih, 574 sayılı Kararı ile Çorlu Belediyesi sınırları dahilindeki mahallelerin ve piknik alanlarının 2 yıllık olarak ihaleye çıkarılmasına 5393 sayılı Belediye Kanunun 67. Maddesine göre karar verildiği, yaklaşık mahiyetin 18.438.056,21 TL. olarak tespit edildiği, yaklaşık maliyeti "Çorlu Belediyesi sınırları dahilindeki mahallelerin ve piknik alanlarının evsel atık, tıbbi atık ve geri dönüşüm atıklarının toplanması, taşınması, çöp döküm sahalarının nakledilmesi, cadde ve sokakların el ve makine ile süpürülmesi, Pazar yerlerinin temizlenmesi, konteynırların konteynır yıkama makinesi ile yıkanması ve dezenfekte edilmesi" işlerini kapsayacak şekilde ve 2 yıllık (731 takvim günü) süre için hesaplandığı, 01/08/2006 tarih ve 161 sayılı İhale Onay belgesinin düzenlendiği, temizlik işleri Müdür Vekili İsmet Çanakçılı tarafından onaylandığı, idari şartname, teknik şartname, hizmet işleri genel şartnamesi, sözleşme tasarısı, standart formlar... şeklinde ihale dokümanının hazırlandığı, kamu ihale bülteninde 07/08/2006 tarihinde ihale ilanının yayınlandığı, Belediye Meclisince onaylanan ihaleye çıkılmasına ilişkin karar üzerine Belediye sınırları dahilindeki Mahallelerin ve piknik alanlarının temizlik hizmet alımı ihalesinin yapılması işini yaklaşık maliyet bedelinin tespiti içinde işçi Bedri Atanoğlu, memur Nihat Şencan ve temizlik işleri müdür vekili ve harcama yetkilisi İsmet Çanakçılı'dan oluşan komisyon kurulmuş ve ilgili ihale için 18.438.06,21 TL. Yaklaşık bedel belirlenmiş ve bu bedel ve bu belirlenen değerden harcama yetkilisinin 01/08/2006 tarih ve 161 ihale onay belgesi ile işin ihalesinin yapılmasına karar verildiğini,
İhale Komisyonu asil üyeleri olarak Nihat Şencan (memur), Bedri Atanoğlu (şef işçi) Murat Pekcan (işçi), Nurcan Doğru (Muhasebe Yetkilisi) ve Ahmet Ayık (şef işçi)nin görevlendirildikleri, görevlendirme yazısının 07/08/2006 tarih; 172 sayılı olarak temizlik işleri Müdür vekili İsmet ÇANAKÇILI tarafından imzalandığı,
İhaleye aşağıdaki firmalar ihale dokümanı (şartname) satın aldığı,
1 -Ortem Sanayii limited şirketi,
2-Gelişim Temizlik Güvenlik Turizm San. Ve Tic.Ltd. Şti.
3-Sarkem Sakallıoğulları Tem.Oto.Petrol.Ür.Tic.ve San.Ltd. Şti.
İhaleye doküman aldığı halde teklif vermeyen firmalar.
1-Gelişim Temizlik Güvenlik Turizm San. Ve Tic.Ltd. Şti.
2-Sarkem Sakallıoğulları Tem.Oto.Petrol.Ür.Tic.ve San.Ltd. Şti.
İhaleye teklif veren firma
1- Ortem Sanayii Limited Şirketi. İhale komisyonu tarafından 18/09/2006 tarihinde yapılan ihale için 05/10/2006 tarihinde düzenlenen tutanağa göre alınan ihale kararı ile işin 18.300.000 TL.ihale bedeli üzerinden Ortem Sanayii ve Limited Şirketine ihalesine karar verildiği, kararın ihale yetkilisi İsmet Çanakçılı tarafından onaylandığı, 17/10/2006 tarihinde adı geçen firma ile sözleşme imzalandığı ve bu şekilde ihale sürecinin tamamlandığı,
İhalenin ihale onay belgelerine istinaden KİK'nin 19. Maddesi uyarınca AÇIK İHALE USULÜ OLDUĞUNDAN gerekli yasal ilanları yapılmış, ihalenin sürecinde herhangi bir itirazda bulunulmadığı ve bu şekilde 2006/96874 kayıt numarası ile KAMU İHALE KURUMUNA bildirildiğini,
SAYIŞTAY 2.DAİRE BAŞKANLIĞI'NA AİT İLAMDA;9 NOLU OLARAK BELİRLENEN KAMU ZARARININ HÜKÜMDEKİ GEREKÇELERİ;
20/08/2009 Tarih, 2005/324/6 sayılı sorguya alınmış ve Sayıştay 2. Dairesinin 08/03/2012 tarih 2008/1589 sayılı ilamının 9. Maddesinde belirtildiği üzere yersiz ödemelerden sorumlu tutulmamın gerekçeleri olarak, Çorlu Belediyesi sınırları dahilindeki mahallelerin ve piknik alanlarının temizlik hizmeti alımı işinde rekabet ve eşitlik ilkelerine aykırı davranılması ve yaklaşık maliyetin hizmet alımı ihaleleri uygulama yönetmeliğinde belirtilen esaslara uyulmadan yüksek belirlenmesi nedeni ile ihalenin yüksek bedelle gerçekleştirilmesinin ve fazla ödemede bulunulmasına sebep olunmasıdır. (Bu kapsamda İhale onay belgesinde doküman satış bedelinin 1.500 TL. Olarak basım maliyetinin çok üzerinde belirlendiği, idari şartnamede araçlar için Karayolları taşıma kanunu gereğince kara ulaştırması genel müdürlüğü tarafından verilen K-l yetki belgesini Komisyona ibraz etmeleri zorunlu kılınarak aynı nitelikteki diğer belgelere sahip isteklilerin ihaleye katılımının zorlaştırıldığı, makine, tesis ve diğer ekipmanlar için yeterlilik ölçütü olarak belli sayıda aracın kendi malı olma zorunluluğun getirildiği ve kendi malı olan araçlar için isteklilerden trafik şube müdürlüklerinden ihale ilan tarihinden sonra alınmış teyit yazısı istendiği ve tüm bu hükümler çerçevesinde yıllar itibari ile 2005 ve 2006 yıllarında ihale edilmiş emsal iki ihalenin kıyaslaması yapılarak 4.311.184,08 TL. Kamu zararı hesaplanmıştır.
İHALE SÜRECİNDEKİ İŞLEM SORUMLULUKLARIN HUKUKSAL OLARAK MEVZUATTAKİ TESPİTİ
Tarafımından gerçekleştirilen ihale işlemleri, ihale sürecindeki yetki ve sorumluluklar, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ile bu kanuna dayanarak çıkarılmış yönetmelik, genelge ve Kamu ihale Kanunu Genel Tebliğlerinde açık ve anlaşılır bir biçimde tespit edilmiş olup ihalenin yapılış ve gerçekleştirmesi aşamalarında bu kurallara uyulması yasal zorunluluk arz etmektedir.
İhale sürecindeki yetki ve sorumlulukları belirleyen yasal düzenlemelere bakıldığında;
- 4734 sayılı Kamu ihale Kanunun Yaklaşık Maliyet başlıklı 9.uncu maddesinde; "Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz." denilmekte, Yine Kanunun ihale Komisyonu başlıklı 6. ncı maddesinde f İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.
(Değişik ikinci fıkra: 30/7/2003-4964/5 md.) İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.
Gerekli incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği, ilân veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.
İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.
İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır, "hükmü yer aldığını,
Yine 4734 sayılı Kamu ihale Kanununa dayanarak çıkartılmış olan Hizmet alım ihaleleri Uygulama Yönetmeliğinin Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler başlıklı 7.nci maddesinde;
"(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
(2) On ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.
(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.
(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.
(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir. hükmü yer aldığı gibi
Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti başlıklı 8.nci maddesinde;
(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir. (2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar, Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re 'sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir. ", yine yönetmeliğin Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi başlıklı 9.uncu maddesinde ise;
" (1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 20 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, Türkiye İstatistik Kurumu aylık ÜFE Genel Endeksi (2003=100 Üretici Fiyatları Endeksi G satırındaki endeks) üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir." hükmü bulunmaktadır.
Yönetmeliğin İhale komisyonunun kurulması ve çalışma esasları ilgili 19.uncu maddesinde ise;
"İhale yetkilisi, ihaleyi gerçekleştirmek üzere Kanunun 6 ncı maddesi gereğince, ihale ilanı veya ön yeterlik ilanı ya da davet tarihini izleyen en geç üç gün içinde ihale komisyonunu oluşturur.
(2) İhale komisyonu, tek sayıda olmak üzere başkan dahil en az beş kişiden oluşur. Üyelerden en az ikisinin ihale konusu işin uzmanı ve diğer bir üyenin muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel olması zorunludur. İhale komisyonunun görevlendirilmesi sırasında komisyonun eksiksiz toplanacağı dikkate alınarak, asıl üyeler ile bu üyelerin yerine geçecek aynı niteliklere sahip yeterli sayıda yedek üyenin isimleri ve bu üyelerin komisyonda hangi sıfatla yer alacakları belirtilir.
(3) İhale komisyonunun idarenin personelinden oluşturulması esastır. Ancak, ihaleyi yapan idarede yeterli sayıda veya nitelikte personel bulunmaması halinde Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.
(4) İhale sürecindeki değerlendirmeleri yapmak üzere oluşturulan ihale komisyonu dışında, başka adlar altında komisyonlar kurulamaz.
(5) İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır ve kararlar çoğunlukla alınır. Komisyon üyeleri, kararlarda çekimser kalamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumlu olup; karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçelerini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları ve soyadları, unvanları ve komisyondaki sıfatları belirtilerek imzalanır.
(6) İhale komisyonu, teklif veya başvuru kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördüğü belge ve bilgileri isteyebilir. Komisyon tarafından bu doğrultuda yapılan talepler, ilgililerce ivedilikle yerine getirilir. " denmektedir. Bu hususların tereddütlere yer vermeden düzenlemesini ve açıklamasını Kanundan gelen yetkisiyle Kamu İhale Kurumu yapmış olup bu konuda açıklamalarla ilgili olarak Kamu İhale Genel Tebliği yayınlamış bulunmaktadır. Kamu İhale Genel Tebliğinin "B. İhale Yetkilisi ve İhale Komisyonu" başlıklı açıklamasında;
"4734 sayılı Kanun kapsamındaki bazı idarelerce, ihale yetkilisinin kim olacağı hususunda Kurumdan görüş talep edilmektedir. 4734 sayılı Kanunun "Tanımlar" başlıklı 4 üncü maddesinde "ihale yetkilisi"; idarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlileri olarak belirlenmiştir. İdarelerin bu yetkilerine sahip kişi, kurul veya görevlileri ise, kendi mevzuatlarında belirlenmektedir. Bu nedenle, idarenin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde, ihale yetkilisinin idarelerce belirlenmesi gerekmektedir.
İhale yetkilisi, ihaleyi gerçekleştirmek üzere 4734 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi gereğince, ihale ilk ilan veya davet tarihini izleyen en geç üç gün içinde ihale komisyonunu oluşturur. İhale komisyonu; biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, idare personelinden en az dört kişinin, genel ve katma bütçeli kuruluşlarda maliye memurunun, diğerlerinde ise muhasebe veya mali işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla, tek sayı olmak üzere en az beş kişiden oluşacak şekilde ve komisyonun eksiksiz toplanacağı dikkate alınarak, asıl üyeler ile bu üyelerin yerine geçecek aynı niteliklere sahip yedek üyelerin isimleri belirtilmek suretiyle oluşturulur. İhale komisyonunun eksiksiz olarak ihaleyi sonuçlandırabilmesi için yedek üyeler tespit edilirken ihale konusu işin uzmanı ile maliye memuru/muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel yerine geçecek en az birer yedek üye belirlenmelidir.
Yedek üyelerin asıl üyelerin taşıması gereken özellikleri haiz olması gerekir. Bir makamdaki görevi nedeniyle ihale komisyonunda görevlendirilen kişinin o görevinden herhangi bir şekilde ayrılması sonucu komisyon üyeliğinden de ayrılmak zorunda kalması halinde ayrılan personelin yerine atanan kişi değil, o asıl üyenin yedeği ile ihaleye devam edilmesi ve herhangi bir nedenle asıl üyenin yerine geçen yedek üyenin ihale sonuçlanıncaya kadar komisyon üyeliğine devam etmesi gerekmektedir. İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.
İhaleyi gerçekleştiren ihale komisyonu üyeleri söz konusu ihaleye ilişkin olarak yapılan sözleşme sonucunda teslim edilecek mal ve hizmet alımları ile yapım işleriyle ilgili muayene ve kabul komisyonunda veya kontrol teşkilatında görev alabilir. Ancak yapılan bir sözleşme ile ilgili olarak kontrol teşkilatında yer alan görevliler, sözleşme sonucunda hizmet alımları ve yapım işleriyle ilgili muayene ve kabul komisyonunda görev alamazlar.
İhale yetkilisi ihale komisyonunda görev alamaz. Kurulların ihale yetkilisi olduğu durumlarda da kurul üyeleri ihale komisyon üyesi olamazlar.
İhale komisyonu başkan ve üyeleri çekimser oy kullanamazlar ve verdikleri oy ve kararlardan sorumludurlar. Bu nedenle, çoğunluk görüşüne katılmayanların karşı oylarını ve gerekçesini komisyon kararına yazarak imzalamaları gerekmektedir. İhale komisyonunun eksiksiz toplanıp karar vereceği dikkate alınarak eksik üyeli ihale komisyon kararı alınmamalıdır.
Ayrıca ihale komisyonları teklif veya başvuru kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördükleri belge ve bilgileri gerek isteklilerden gerekse ilgili mercilerden isteyebileceklerdir." Denilmektedir.
SAYIŞTAY 2. DAİRESİNİN 9.MADDESİNDEKİ KAMU ZARARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR:
1-İhalede belirtildiği üzere 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5018 sayılı Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, sertifika verilmesi ile çalışma usul ve esasları hakkında Yönetmelik hükümleri gereği zorunlu olarak ve bulunduğum kurumda o günkü koşullarda çalıştığım Muhasebe birimi itibari ile 4 yıllık Üniversite mezunu olma şartlarını taşıyan tek kişi olduğumdan Çorlu Belediye Başkanlığının 06/01/2006 tarih ve 2006/25 sayılı yazıları ile 02/01/2006 tarihinden itibaren İhale Komisyonlarında görevlendirilmeye başlanmış bulunmakta olduğunu,
18/09/2006 tarih, 2006/96874 kayıt nolu, Çorlu Belediye Sınırları dahilindeki mahallerin ve piknik alanlarının temizlik hizmet alımı ihalesinde 07/08/2006 tarihli görevlendirme yazısı ile ihalenin muhasebe yetkilisi olarak komisyon üyesi sıfatı ile görevlendirilmiş bulunmakta olduğunu,
Söz konusu ihalenin yaklaşık maliyet, idari ve teknik şartnameler ile diğer evrakların hazırlanması ve ihaleden sonraki aşamada hiç bir görev almadığını, zira ihalenin zorunlu olarak katılan Muhasebe Yetkilisi sıfatı nedeni ile sadece İhale Komisyonunda Muhasebe Yetkilisi sıfatı ile görev aldığı ve yasal mevzuat çerçevesinde İhale Komisyonunda ki görevini tamamladığını,
2-YAKLAŞIK MALİYETİN YÜKSEK BELİRLENMESİ NEDENİ İLE 4.311.184,08 TL. KAMU ZARARI VE BU ŞEKİLDE FAZLA ÖDEMEDE BULUNULDUĞUNA DAİR AÇIKLAMALAR
Yaklaşık Maliyetin hangi usul ve şartlarda yapılabileceği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 9. Maddesinde ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa dayanarak çıkartılmış olan Hizmet alım ihaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7 ve 9. Maddelerinde yaklaşık maliyetin kimler tarafından ve nasıl hesaplanacağı ayrıntılı bir biçimde açıklandığını,
4734 sayılı Yasanın 9. Maddesindeki metinde yaklaşık maliyet ihale yapılmadan önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak, katma değer vergisi hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen ve gizliliği korunmak üzere ihale ve ön yeterlilik ilanlarında yer verilmeyen isteklilere veya ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmayan ihale konusu işin öngörülen bedelini ifade edeceği belirtildiğini,
Yasa metninde belirtildiği üzere yaklaşık maliyetin idare tarafından hazırlanacağı ve yaklaşık maliyete ilişkin çalışmanın ihaleden önce gerçekçi bir şekilde gerçek piyasa rayiçlerinin yansıtır biçimde tespit edilmesinin gerektiği ve gizliliğin korunmasının amaçlandığına göre ve ihalenin Muhasebe Yetkilisi sıfatı ile Komisyon Üyesi olarak bulunduğum ve herhangi bir şekilde yaklaşık maliyet bedeli ve teknik şartnamelerin hazırlanmasında herhangi bir görevim bulunmadığı, tamamen idarece hazırlanan bu husustan kaynaklanan bir sorumluluğumun bulunmadığı, yasal mevzuatın bana böyle bir sorumluluğu yüklemediğini
İçişleri Bakanlığı Mahalli idareler Kontrolörlüğünün 31/10/2008 tarihli raporu ve 20/08/2009 tarih ve 2005/324/6 sayılı sorgunun 44 nolu sorgu ve buna istinaden itirazlarımız uyarınca Sayıştay 2. Daire Başkanlığının 25/01/2012 tarihli ilamı uyarınca Yaklaşık Maliyetin yüksek belirlenmesinin Yönetmelikte ve Kanunda esas ve usuller uyarınca ayrıntılı miktar ve fiyat araştırması yaparak gerçekçi bir şekilde tespit edilmesi dayanakları ile birlikte hesap cetvelinde gösterilmesi gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında sapmalara sebep olabilecek fiyat bildirimlerini değerlendirmeye almamaları gerektiği ancak yıllar itibari ile yapılan karşılaştırılmalı incelemede Çorlu Belediyesi sınırları dahilindeki mahallelerin ve piknik alanlarının temizlik hizmeti alımı işinin 2005 ve 2006 yıllarında ihale edilmiş olduğu, 06/07/2005 tarihinde gerçekleştirilen ve sözleşme süresi 160 gün olarak öngörülen ihalede yaklaşık maliyetin 2.193,948,53 TL. ,29/12/2005 tarihinde gerçekleştirilen ve sözleşme süresi 365 gün olarak öngörülen ihalede yaklaşık maliyetin 5.873.975,35 TL. Olarak hesaplandığı, 18/09/2006 tarihinde gerçekleştirilen ve sözleşme süresi 731 gün olarak öngörülen ihalede yaklaşık maliyetin 18.438.056,21 TL. Olarak hesaplandığı, 2005 yılı için yapılan ihalenin günlük bedeli yaklaşık maliyet üzerinden 13.712,18 TL. Gerçekleşen ihale bedeli üzerinden 13.443,75 TL. Olduğu halde, 2006 yılı için yapılan ihalenin günlük bedelinin yaklaşık maliyet üzerinden 16.093.08 TL. Ye yükseldiği ve artış oranının %17 olarak gerçekleştiği, 2006 yılı için yapılan ihalenin günlük bedeli ihale bedeli üzerinden 16.027,39 TL. Olduğu halde 2007 ve 2008 yıllan için yapılan ihalenin günlük bedelinin yaklaşık maliyet üzerinden 25.223,06 TL. İhale bedeli üzerinden 25.034,19 TL. Ye yükseldiği ve artış oranının % 57 olarak gerçekleştiği, enflasyon oranlan ve nüfus artış hızından yüksek gerçekleşen bu artışın ihalede bedelinin yüksek olmasına neden olduğu belirtilerek 2006 yılı için ÜFE % 11,58 2007 yılı için ÜFE % 5,94 TL., Genel genişleme oranı % 17 ve toplam tutardan düşülmesi gereken % 34.52 olarak belirlendiği bu şekilde kamu zararının 4.311.184,08 TL. olarak belirlendiği görülmüş olmakla,
Önceki ihale olarak 2005 -2006-2007 -2008 yıllarında yapılan ihalelerden mukayeseli bir şekilde bahsedilmek sureti ile kamu zararı hesabı yapıldığı, ancak farklı ihalelerde yaklaşık maliyet tespitine etkili olabilecek unsurların gözönünde bulundurulması gerekir. Bu bağlamda takvim yılının esas alınması gerektiği, çünkü bilindiği üzere yasal mevzuat çerçevesinde ihale ve ihale öncesi çalışmalara bir önceki yıl içersinde başlanılmakta ve bu sürede 5-6 ay veya 7 ayı bulmaktadır. Fiyat tespitleri o yıl baz alınmak sureti ile hazırlanmaktadır. Fiyatı etkileyecek unsurlar akaryakıt fiyatlarındaki değişkenlik, asgari ücret farkı, personel sayısındaki artış ve azalışlar, araç sayılan, yıllara sarih olarak artan çöp ve atık artıkları (Çorlu için 7 Pazar kurulduğu 2005 yılında böyle bir durumun bulunmadığı, ayrıca tıbbi atıkların da gözönünde bulundurulması gereğide),inşaat ve Pazar sayılarındaki artışlar gibi maddeleri kapsamakta olup, yaklaşık maliyet hesabında bu hususların gözönünde bulundurulması gerektiği halde değerlendirmenin bu hususlar dışında yapıldığı ve bunun da yaklaşık maliyetin düşük hesaplanmasına sebebiyet verdiği açıktır.
Yaklaşık maliyetin tespiti idarenin takdirinde olup, yüklenicinin bir dahlinin bulunmadığı bu nedenle farklı özellikler gösteren ihaleler arasında bağlantı kurmanın gerçeği yansıtmayacağı, bu kapsamda dikkate alınması gereken hususlar (2005-2006-2007-2008 yıllarına ilişkin) kıyaslamalara ve bu şekilde yaklaşık maliyet cetveli incelemesine bakarsak,
a-) 2007-2008 yılında toplam 41 araç ,2006 yılında 35 araç,
b-) 2007-2008 yılında personel sayısı 210 olup, 2006 yılında 140 olduğu,
c-) 2007-2008 yılında ki ihalenin iki yıl olup, 731 takvim gününü kapsadığı, kıyaslamaya konu 06/07/2005 tarihli ihalenin 160 gün ve 29/12/2005 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin ise 365 gün olarak belirlendiği,
d-) Her iki kıyaslaması yapılan ihaledeki süre ve 2006 yılında yapılan ihalenin özellikle alanlarının genişlemiş olması ve bu kapsamda Çorlu ilçesinde haftanın 7 günü ayrı semt pazarlarının kurulması ve tıbbi atıkların bulunması,
e-) Çorlu ilçesindeki nüfus ile 2007-2008 yılları itibari ile nüfusun fabrika ve sanayi bölgesi olması nedeni ile fiili olarak 400-450 bin civarında olduğu bilinmekte olup, kişisel olarak günlük çöp miktarının belirlenmesi ve bu şekilde yaklaşık maliyetin bu kriterler gözönüne alınmadan farklı tespiti ile sorgu ve Sayıştay aşamasında kamu zararına sebebiyet verildiğinin belirtilmesinin fiili durumu yansıtmadığı,
f-) Ülkemizdeki enflasyonun reel gerçekliği yansıtmadığı bunun fiyatları etkilediği açık olmasına rağmen sorgu ve Sayıştay aşamasında bu hususların ayrıntılı olarak gözönünde bulundurulmadığı,
Maddeler halinde sıralanan hususların idare tarafından yaklaşık maliyetin hazırlandığı dikkate alınarak, idari ve teknik şartnamelerde ve yaklaşık maliyet hazırlanırken gözönünde bulundurulan hususlar olduğu ancak Sayıştay 2. Dairesinin ilamında bu hususlar gözönünde bulundurulmadan tamamen farklı tarihlerde , farklı sürede, farklı araç gereç sayısı, farklı personel itibari ile yapılmış ihalelerin enflasyon ve nüfus oranlarıda gözönünde bulundurulmadan kamu zararı çıkarılması ve sorumluluğum cihetine gidilmesi yasal mevzuata aykırılık teşkil ettiğini,
Tüm bu veriler dikkate alındığında idare tarafından isteklinin dahli olmaksızın hazırlanan yaklaşık maliyetin sırf yerinde bulundurulan araç sayılarına dayandırılarak düşük miktarda yaklaşık maliyet hesabı çıkartılıp aradaki farkın fazla ödeme niteliğinde değerlendirilmesi ve keza istihkak cetvellerinin incelenmesinden de araçların vardiyalı olarak çalıştırılmış olduğu, araçtan ziyade yapılan hizmet karşılığında ödemenin söz konusu olduğu burada asıl amacın yapılan hizmetin ne oranda olduğunun önemli olduğunun göz önünde bulundurulması gerektiği,
Çorlu Belediye Başkanlığının bir önceki ve bir sonraki ihalesi arasındaki kıyaslamanın aynı tip ihalelerde hep aynı sonucun ve ihale bedeli tenzilatının aynı çıkmasını gerektireceği bunun sonucunda ise yıllar öncesinde veya sonrasında yapılacak ihale fiyatlarının sabit kalmasını doğuracağı yapılan kıyaslama sonucu bulunan ihale tenzilatı veya bedellerinin kıyaslama yöntemi ile kar veya zarar olarak sunulması ve neticesinde kamu zararı neticesine ulaşılmasının sağlıklı olmadığı, Kamu İhale Kurulunun da 29/06/2005 tarih, 2005/UYZ 1231 saydı kararı ve benzeri kararlarında da belirttiği üzere her ihalenin kendi şartları içerisinde değerlendirilmesi gerektiği ve ülkenin ekonomik durumu, kamu maliyesinin gücü, katılan istekli sayısı, yıllık ve aylık enflasyon rakamları, ulusal ve uluslarası finans hareketleri, işin süresi, ödeme şartları dikkate alındığında ihale koşulları aynı kalsa bile değişik yerlerde ve değişik tarihlerde yapılan ihalelerin sonucu sabit olamaz, ancak Sayıştay 2. Dairesinin incelemesinde bu kriterler gözönünde bulundurulmadan ihalenin kendi özellikleri, süresi, araç ve personel sayıları ile diğer hususlar gözönünde bulundurulmadan kamu zararına sebebiyet verildiği hususu gerçeği yansıtmamaktadır, bu açıklamalar karşılığında sorumluluğumun kaldırılmasını talep ettiğini,
(Emsal Kamu ihale Kurumunun 10/05/2005 tarih, 2005/UHZ 906 sayılı kararında ……..yaklaşık maliyetin 1.492.875.973.725 TL. Olan ihalede anılan giderlerin ilave edilmeme si nedeni ile yaklaşık maliyetin 19.242.865.440 TL. Eksik hesap edilmesinin ihaleye verilen tekliflerin idarece eksik belirlendiği ifade edilen yaklaşık maliyetin altında kaldığı görüldüğünden ihale sonucuna, sürecine ve usulüne etkili olmadığı ve mevzuata uygun olduğunun belirtildiği,
KİK'nin 01/08/2005 tarih, 2005/UYZ 1446 sayılı kararında ve emsal teşkil eden 18/07/2005 tarih, 2005/UYZ 1389 KİK. 07/2005 tarih, 2005/UYZ 687 sayılı kararma göre ve yine KİK 04/07/2005 tarih ,2005/UHZ 1275 sayılı kararına göre sadece ihaleye az sayıda isteklinin katıldığı belirtilerek yeterli rekabet ortamı oluşmadığını ve teklif hattı layığında görülmediğinden iptali işleminin mevzuata uygun olmadığını belirten ve yine her ihalenin kendi koşulları içersinde değerlendirilmesi gerektiğini belirten kararları gözönünde bulundurularak ihalenin yasal mevzuata uygun olduğunu belirtmek gerekir.
3- DOKÜMAN BEDELİNİN 1.500 TL. GİBİ ÇOK YÜKSEK BİR BEDEL OLARAK BELİRLENDİĞİ, BASIM MALİYETİNİN HİÇ BİR ŞEKİLDE 100 TL.Yİ GEÇMESİ MÜMKÜN OLMAYAN DOKÜMANIN SATIŞ BEDELİNİN 1.500 TL. GİBİ ÇOK YÜKSEK BİR RAKAM BELİRLENMEK SURETİ İLE İHALEYE KATILIMIN ZORLAŞTIRILIP REKABETİN ENGELLENDİĞİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR;
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 28. Maddesinde belirtildiği üzere İhale ön yeterlilik dokümanı idarede bedelsiz olarak görülebilir ancak ön yeterlilik veya ihale katılmak isteyen isteklilerin bu dokümanı satın almaları zorunludur, doküman bedeli basım maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek şekilde idarelerce tespit edilir.
Olay tarihinde yürürlükte olan hizmet alım ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 20 ve 21.maddelerine göre İhale dokümanı idare tarafından hazırlanır, 32. Maddenin 2. Fıkrasında ise dokümanın basım maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek bir bedelle satılması zorunludur ……. Denildiğini,
İdarelerin gerçek istekli firmaların ihaleden doküman almalarını istedikleri, doküman bedelinin çok düşük tutulması halinde ihaleye katılmak, işi yapmak amacı dışında başka amaçlarla doküman alanların sayılarının arttığı bu nedenle de gerçekten ihaleyi almak isteyen deneyimli ve güçlü firmalarının doküman almalarının sağlanması gayesinin güdülmüş olabileceği,
4734 sayılı KİK'nin 28. Maddesinde ihale ve ön yeterlilik dokümanlarının idarede bedelsiz görülebileceği belirtilmiş olmakla, hizmet alımı ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 32. Maddesinde de idare tarafından hazırlanan ve her sayfası onaylanan ön yeterlilik dokümanı, ihale dokümanının adaylar ve istekliler tarafından idarenin ilanında belirtilen adresinde bedelsiz olarak görülebileceği ifade edilmiş olmakla, benzeri maddenin ihalenin ilanında da bulunduğu, bu halde ihaleye katılmak isteyen her ciddi adayın veya isteklilerin ihale dokümanını bedelsiz olarak görüp incelemeleri kar ve zarar hesaplarını yaparak ihaleye katılıp katılmamaya karar vermek imkanının mevcut olduğu, bu nedenle ihalede rekabetin engellenmesinin mümkün bulunmadığı,
Yaklaşık Maliyet Tutarının 18.438.056,21 TL olan bir ihaleye ekonomik, mali,makine, teçhizat ve personel yönlerinden güçlü ve deneyimli firmaların katılabileceği dolayısı ile yaklaşık maliyeti bu miktar olan bir ihalede doküman bedelinin 1.500 TL. Olarak belirlenmiş olmasının ihaleye katılımı ve rekabeti engellemesinin mümkün olmadığı, nitekim ihalede üç firmanın doküman bedelini satın aldığı tespit edilmiş olmasının ihaleye katılımın ve rekabetin engellenmediğini düşündürmektedir. Kaldı ki idarece tespit edilen bu hususta da Komisyonun yetkili muhasebe üyesi olmam nedeni ile ve sorumluluğum bulunmayan bu husustada şahsıma sorumluluk ve kamu zararı atfedilmesi anılan gerekçelerle yasal mevzuata uygun değildir.
Kaldı ki idare tarafından belirlenmiş olan doküman bedelinin 4734 sayılı KİK 28. Maddesi ile belirlenmiş olduğu, yanlış uygulamanın düzeltilmesi için ilgi duyanların Kamu İhale Kurumuna başvurabileceklerini hüküm altına almış olmasına rağmen dosya ve ekleri arasıda ihaleye ilgi duyacak isteklilerden Kamu İhale Kurumuna veya böyle bir olumsuzluğun idareye başvurularak yapılmış olduğuna dair herhangi bir bilgi ve belgeye de rastlanmamıştır.
4-İDARİ ŞARTNAMEDE İSTEKLİ FİRMALARIN ARAÇLAR İÇİN KARAYOLLARI TAŞIMA KANUNU GEREĞİNCE KARA ULAŞTIRMASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN VERİLEN K-l YETKİ BELGESİNİ KOMİSYONA İBRAZ ETMELERİ ZORUNLU KILINARAK AYNI NİTELİKTEKİ DİĞER BELGELERE SAHİP İSTEKLİLERİN İHALEYE KATILIMININ ZORLAŞTIRILDIĞI MAKİNE, TESİS VE DİĞER EKİPMANLAR İÇİN YETERLİLİK ÖLÇÜTÜ OLARAK BELLİ SAYIDA ARACIN KENDİ MALI OLMA ZORUNLULUĞUNUN GETİRİLDİĞİ VE KENDİ MALI OLAN ARAÇLAR İÇİN İSTEKLİLERDEN TRAFİK ŞUBE MÜDÜRLÜKLERİNDEN İHALE İLAN TARİHİNDEN SONRA ALINMIŞ TEYİT YAZISI İSTENDİĞİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR;
İdari şartnamenin 7.1.0 maddesinde istekli firmalar araçlar için 4925 sayılı karayolu taşıma kanunu gereği kara ulaştırması genel müdürlüğü tarafından verilen K-l yetki belgelerini Komisyona ibraz etmek zorundadır şeklinde düzenleme yapılmak sureti ile aynı nitelikteki C-2 , L-l,L-2 gibi yetki belgesi sahiplerine engelleme getirildiği, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliğine aykırı olarak katılımı zorlaştırıcı nitelik arz ettiği ileri sürülmüş olmakla,
Yönetmeliğin 11. maddesinde _K-1_yetki belgesinin belirli bir zaman tarifesine göre ve / veya belirli bir zaman tarifesine uymaksızın eşya taşımacılığı yapacaklara verilir hükmü getirilmiştir.
Bu belgenin kapsamı geniş olduğundan iddiaya konu iş ve hizmet için en uygun yetki belgesidir. Bu nedenle idarenin ihaleye katılmak isteyen firmaların K-l yetki belgesi istemesi mevzuata aykırı olmayan bir uygulamadır. Kaldı ki idarenin kendi tüm temizlik iş ve hizmetlerini emanet edeceği yüklenici firmayı seçmekte titizlik göstermesi doğaldır. Çöp toplanması, nakli, temizlik hizmeti, halkın sağlığı ile doğrudan ilgili öncelikli beklemeye ve gecikmeye tahammülü olmayan herhangi bir aksaklıkta insanların sağlığının etkileneceği nitelikte ki işlerdendir, idarenin bu nitelikteki bir kamu hizmetini yaptıracağı firmayı seçerken bu işi yapacak kapasitede ciddi, her türlü yetki belgesi olan firmaları araması görevinin gereklerindendir, istekli firmanın ise bu derece büyük bir iş ve hizmeti yapmaya talip ise K-l yetki belgesinide alması gerektiği dolayısı ile Çorlu Belediyesince Sayıştay 2. Dairesinin başkasının katılımını engelleyici nitelikte gördüğü ihaleye katılacak istekli firmaların K-l yetki belgesi sahibi olmaları koşulunu getirmiş olmasının ihalede katılımı ve rekabeti önlediği iddiasının yasal dayanağının bu sebeple bulunmadığı,
Kendi malı araçlar için trafik şube müdürlüklerinden ihale ilam tarihinden sonra alınmış teyit yazısı istenmesinin ise hizmet alımı ihaleleri uygulama yönetmeliğinin 44. Maddesindeki isteklinin kendi malı olan makine tesis ve ekipmanın faturayada demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair Noter tespit tutanağı ile veya Yeminli Mali Müşavir yada Serbest Muhasebeci Mali Müşavir raporu ile teşvik edeceği hükmüne aykırı ve ek olarak istenmekle rekabeti engelleyip katılımı zorlaştırıcı nitelik arz ettiği ileri sürülmekte ise de yine HAU Yönetmeliğinin 44. Maddesinde idare ihale konusunda hizmetin yapılabilmesi için gerekli gördüğü tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile ilgili bilgi ve belgeleri isteyebilir ve bunlara asgari yeterlilik kriterleri öngörebilir hükmünü getirmiştir. Yönetmeliğin bu maddesinde taahhüt edilerek temin edilecek ekipman için Noter onaylı taahhütname verilmesini yeterli görmüş olmasına rağmen idare kendisine verilen asgari yeterlik kriterleri öngörebilir hükmünden hareketle ülkede gerçekleştirilen bir çok ihalede benzer yeterlik kriterlerinin uygulanmış olması nazarı dikkate alınarak bu madde hükmünde de mevzuata aykırılık bulunmadığı, ihaleye katılımı güçleştirecek, engel teşkil edecek bir durum olmadığı,
Kendi malı araç istenmesi ise konu ile ilgili olarak 25/04/2007 tarih, 26503 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kamu İhale Kurulunun 05/02/2007 tarih UH-2-381 sayılı, yine Kamu İhale Kurulunun 2009/UH-1-78 sayılı kararı ve yine benzer nitelikteki Kamu İhale Kurulunun 2007/UHZ 744 nolu kararlarında 31 adet hizmet aracı kullanacağı belirtilmiş ve bu hizmet araçlarının 14 adedinin isteklinin kendi malı olma şartı getirilmiş olmasının mevzuata aykırı olmadığı belirtilmiştir. Karar metinleri benzer mahiyette olup özü itibari ile belirtilmiş olmakla, anlaşılacağı üzere ihale konusu işin niteliği itibari ile Çorlu Belediyesinin çöp toplama ve temizlik ihalesi işinin sağlık ile ilgili öncelikli, gecikmeye tahammülü olmayan dolayısı ile özel nitelikteki bir hizmet işi olmasından dolayı idarece ihale konusu işin niteliği, idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu hizmet alanında etkin olarak faaliyette bulunduklarını gösterebilmesi, kullanılacak makine ve ekipmanın işin gerçekleştirilmesindeki önem derecesi gibi kriterlerin dikkate alınması sureti ile bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediği, göz önüne alınarak;.
5-SAYIŞTAY 2.DAİRE BAŞKANLIĞININ 9. MADDEDE BELİRTMİŞ OLDUĞU ÇORLU BELEDİYE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN 18/09/2006 TARİHLİ 2006/96874 KAYIT NUMARALI Çorlu Belediye sınırları dahilindeki mahallelerin ve piknik alanlarının temizlik hizmet alımı ihalesinin,
İhalenin 4734 sayılı KİK'nin 19. Maddesine göre AÇIK İHALE usulü ile yapıldığı, Kamu İhale Bülteninde 07/08/2006 tarihinde ihale ilanının yayınlandığı, İhaleye üç istekli firmanın ihale dokümanı satın aldığı ve bir firmanın teklif verdiği, (Kamu İhale Kurulu'nun 2004/UMZ 1474 sayılı emsal kararma göre "4734 sayılı Kanunun 19.maddesine göre açık ihale usulü ile yapılan bir ihalede ihalenin sonuçlandırılması için teklifi değerlendirmeye alınan istekli sayısına ilişkin herhangi bir asgari sayı belirlenmemiştir. Bu nedenle şikayete konu ihalede ihale komisyonunca tek isteklinin teklifinin değerlendirilerek ekonomik açıdan avantajlı teklif olarak tespit edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır" )
Yaklaşık Maliyetin idare tarafından yasal mevzuat çerçevesinde tespit olunduğu şahsının bu aşamada herhangi bir görevinin olmadığı.
Doküman bedelinin belirlenmesinin de idarenin tekelinde olduğu. Komisyon Üyesi olarak şahsımın bir görevi bulunmadığı,
İdari şartnameninde idare tarafından ihale öncesinde hazırlanıp kesinleştirildiği, araçlarla ilgili olarak istenilen hususlarında yasal mevzuat çerçevesinde belirlendiği ve Komisyonun Muhasebe Üyesi olmam sıfatı ile bir görevim ve sorumluluğum bulunmadığı,
4734 sayılı KİK.'nin 5. Maddesinde idareler bu Kanuna göre "yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti eşit muameleyi, güvenirliliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur." hükmü karşısında yukarıda yaklaşık maliyetin hesabı, doküman bedeli, araçların temini yönündeki açıklamalar ve ihalenin açık ihale olarak uygulanmış olup ilan edilmesi ve tüm yurtta bu şekilde isteyen herkesin başvurabileceği bir ihale olduğu, 3 isteklinin doküman bedelini satın almış olması, dolayısı ile anılan madde ve ihalenin yasal mevzuat çerçevesinde yapılmış olması karşısında KİK.nin 5. Maddesindeki hususlara bir aykırılık bulunmadığı, (Kamu İhale Kurulu'nun 2004/UMZ 1474 sayılı emsal kararına göre "4734 sayılı Kanunun 19.maddesine göre açık ihale usulü ile yapılan bir ihalede ihalenin sonuçlandırılması için teklifi değerlendirmeye alman istekli sayısına ilişkin herhangi bir asgari sayı belirlenmemiştir. Bu nedenle şikayete konu ihalede ihale komisyonunca tek isteklinin teklifinin değerlendirilerek ekonomik açıdan avantajlı teklif olarak tespit edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır")
Gerek yaklaşık bedel komisyonunca tespit edilmiş, yaklaşık bedel ve gerekse idarece düzenlenmiş diğer ihale belgeleri (Teknik şartname, sözleşme tasarısı, genel, idari şartname, ihale evrakı satış bedeli, ilanın yapılma zamanı ve şekli, ihale komisyon üyeleri tespit kararları ve diğer yazışma belgeleri) üzerinde ihale komisyonun başkan ve üyelerinin daha doğrusu ihale komisyonunun yetkisi ve sorumluluğu bulunmamaktadır.
Söz konusu ihalede ihalenin ihale edilme sürecinde mevzuatın gerektirdiği tüm kurallara uyulduğu, ihalelerin hatasız bir şekilde yapıldığı gibi ihale komisyonunca yapılması gereken işlemlerde hiç bir soruşturmanın bulunmadığı, gerek sorgu ve gerek ilamda ihale edilme süreci ile ilgili olarak da bir sorumluluk atfedilmediği açıkça görülmektedir.
Katılmış olduğu ihalede Zorunlu Muhasebe Yetkilisi olarak Komisyon Üyesi olarak ihaleyi gerçekleştirme sürecinde tamamen bilgi, ihtisas alanı ve yetki dışında görevlendirilmiş başka uzman kişilerden oluşan komisyonca belirlenmiş yaklaşık maliyetin eksik, yanlış, fazla veya usulüne uyulmadığı yönünden bir müdahalesi olamayacağı gibi mevzuatın bana böyle bir yetkiyi İhale Komisyonu üyesi ve üyelerine vermediği, İhale Komisyon ve Üyelerinin görev ve yetkileri Kanun ve KİK 6.ve diğer mevzuatta açıkça belirlendiğini,
KİK ve buna ilişkin uygulama yönetmeliği ile diğer mevzuatta ihaleye katılım sayısı, ihalenin yaklaşık maliyetinin belirlenmesi, teknik şartnamenin belirlenmesi, sözleşmenin yapılıp uygulamanın gerçekleşmesi hususlarında yetkisinin bulunmadığı, yetki sorumluluğumuz ihaleyi mevzuatın belirlediği çerçevede gerçekleştirilmesi olduğu ve bunun da yasal çerçevede Komisyon, Başkan ve Komisyon Üyeleri olarak ve benimde Komisyonun Muhasebe Yetkilisi olarak özellikle yaklaşık bedelin tespitinde herhangi bir yetkim olmadığı ve görevimde bulunmadığı halde bundan dolayı çıkacak hukuksal sorunların tarafıma sorumluluk olarak atfedilemeyeceği gözönünde bulundurularak tüm bu açıklamalar karşısında yasal mevzuat gereği sorumlu bulunmadığım halde İhale Komisyonunda bulunmam sebebi sehven sorumlu tutulduğum Sayıştay 2. Dairesinin 25/01/2012 tarih, 2008/1589 sayılı ilamının 9. Maddesinde verilmiş olan tazmin hükmündeki sorumluluğunun kaldırılmasını talep etmek etmektedir.
SONUÇ VE İSTEM;
Çorlu Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen 18/09/2006 tarihli, 2006/96874 kayıt numaralı 18.300,00 TL ihale bedelli "Çorlu Belediye sınırları dahilindeki mahallerin ve piknik alanlarının Temizlim Hizmet Alımı" ihalesinde ihalenin ( 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5018 saydı Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, sertifika verilmesi ile çalışma usul ve esasları hakkında Yönetmelik hükümleri gereği zorunlu olarak ve bulunduğum kurumda o günkü koşullarda çalıştığım Muhasebe birimi itibari ile 4 yıllık Üniversite mezunu olma şartlarını taşıyan tek kişi olduğumdan Çorlu Belediye Başkanlığının 06/01/2006 tarih ve 2006/25 sayılı yazıları ile 02/01/2006 tarihinden itibaren İhale Komisyonlarında görevlendirilmeye başlanmış olmakla ) Muhasebe Yetkili Komisyon Üyesi olarak katılmış olmakla yaklaşık maliyet tespit komisyonunca yaklaşık maliyetin yüksek tespit edilmesi ve diğer hususlarda belirtilmek sureti ile ortaya çıkan kamu zararından dolayı yasal mevzuat gereği ve yukarıda ayrıntılı olarak belirtmiş olduğum gerekçelerle sorumlu bulunmadığım halde ihale komisyonu üyesi olmam nedeni ile sehven sorumlu tutulduğum Sayıştay 2. Dairesinin 25/01/2012 tarih ve 2008/1589 sayılı ilamının 9. Maddesinde verilmiş olan tazmin hükümlerindeki sorumluluğumun kaldırılmasını talep etmektedir.
Savcılık karşılaması:
“Adı geçen dilekçesinde ilamın 9’uncu maddesinde tazmine hükmedilen ihale ile ilgili olarak, sözü edilen ihalenin KİK hükümlerine uygun olarak yapıldığını, kamu yararının gözetildiğini, mevzuata aykırılığın bulunmadığını belirterek, verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını istemektedir. Ortaya konulanlar karşısında verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.” denilmiştir.
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi sonucunda; Ortem Sanayi Limited Şirketi. İhale komisyonu tarafından 18/09/2006 tarihinde yapılan ihale için 05/10/2006 tarihinde düzenlenen tutanağa göre alınan ihale kararı ile işin 18.300.000 TL. ihale bedeli üzerinden Ortem Sanayii ve Limited Şirketine ihalesine karar verilmiş, kararın ihale yetkilisi İsmet Çanakçılı tarafından onaylanmış, 17/10/2006 tarihinde adı geçen firma ile sözleşme imzalanmıştır.
İhalenin ihale onay belgelerine istinaden KİK'nin 19. Maddesi uyarınca AÇIK İHALE USULÜ OLDUĞUNDAN gerekli yasal ilanları yapılmış, ihalenin sürecinde herhangi bir itirazda bulunulmamıştır.
4734 sayılı Kamu ihale Kanunun Yaklaşık Maliyet başlıklı 9.uncu maddesinde; "Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz." Denilmektedir.
İhalenin ilan, tekliflerin alınması sözleşme imza ve şikâyet süreci tamamlanmıştır. Ortaya konulan kamu zararı gerekçesi yaklaşık maliyetin yüksek belirlenmesidir. Halbuki yaklaşık maliyet isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmayacağı açıkça kanunda belirtilmiştir.
Yaklaşık maliyetin tespiti idarenin takdirinde olup, yüklenicinin bir dahlinin bulunmadığı bu nedenle farklı özellikler gösteren ihaleler arasında bağlantı kurmanın sıhhatli olmadığı Ayrıca 2005-2006-2007-2008 yılları fiyatlarının karşılaştırılarak kamu zararının ortaya konulduğu bu yılların şartlarının birebir örtüşmediği anlaşılmıştır.
Bu itibarla; 2.Daire tarafından 1589 sayılı ilamın 9 uncu maddesiyle verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA,