Tarımı Destekleme Gerekçesiyle Sadece Dört Çiftçiden Zirai Ürün Satın Alınması
Hatay Büyükşehir Belediyesinin hesaplarının incelenmesi neticesinde, hukuki altyapısı oluşturulmaksızın çiftçilerden 123.566,00 TL değerinde zirai ürün satın alınarak büyükşehir belediye sınırları içerisinde bulunan çeşitli yerlerde dağıtıldığı tespit edilmiştir.
Ödeme emirleri ve eki belgelerinin incelenmesi neticesinde, bu satın almaya dayanak
olarak aşağıdaki yasal düzenlemeler gösterilmiştir;
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesi son fıkrasındaki “Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri tarım ve hayvancılığı desteklemek amacıyla her türlü faaliyet ve hizmette bulunabilirler ”,
5216 sayılı Kanunun Büyükşehir Belediye Başkanı görev ve yetkilerini düzenleyen 18. maddesinin (m) fıkrası “ Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak, engellilerle ilgili faaliyetlere destek olmak üzere engelli merkezleri oluşturmak",
5216 sayılı Kanunun “Büyükşehir belediyesinin giderleri” başlıklı 24. maddesinin (j) fıkrasında belirtilen “dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar”,
Büyükşehir Belediyesine dilekçe ile başvuruda bulunan ürünü tarlada kalan dört (4) çiftçinin mağduriyetlerini gidermek ve ürünleri değerlendirmek amacıyla 4734 sayılı kanunun 3. maddesinin (a) fıkrası çerçevesinde zirai ürünlerinin belediyece satın alınarak dağıtımının yapıldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar 5216 sayılı Kanunun 7. maddesi ile büyükşehir belediyelerine tarımı desteklemek amacıyla her türlü faaliyette bulunabilme hükmü getirilmiş ise de bu faaliyetin ürünü tarlada kalan bazı çiftçilerin ürünlerinin satın alınması suretiyle değil belediyenin imkânları da dikkate alınarak benzer durumda olan tüm üreticileri kapsayacak şekilde yapılması gerekmektedir. Bu faaliyetin gerçekleştirilmesine ilişkin usul ve esaslar, belediye meclis kararı ve yahut yönetmelik çıkarılmak suretiyle belirlenmesi kamu mali yönetimi açısından saydamlık ve şeffaflık ilkelerinin bir gereğidir.
Gerekçede dayanak olarak gösterilen 5216 sayılı Kanunun 18. maddesinin (m) fıkrası, satın almanın yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödenekten yapılmaması nedeniyle; aynı kanunun 24. maddesinin (j) fıkrası ise bu dört kişinin muhtaçlık durumunun nasıl tespit edildiğine dair herhangi bir belge sunulamaması sebebiyle kabul edilebilir hukuki dayanak olmaktan uzaktır. Ayrıca yapılan harcamanın bu iki hükümle bağlantısı da bulunmamaktadır.
Kurumun tarımsal hizmet ve faaliyetlerinin hukuki altyapısı oluşturularak yapılması gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmetler Yönetmeliği meclisi sunulmuştur ve Sayıştay Başkanlığının istişare görüşü alınması için Sayıştay Başkanlığına gönderilecektir. Tarımsal hizmet ve faaliyetlerinin hukuki altyapısı oluşturulacaktır.” denilmiştir.
Sonuç olarak Kurum tarafından bulguda belirtilen hususlara iştirak edilmekte ve 2016 yılından itibaren tarımsal hizmet ve faaliyetlerin hukuki altyapısı oluşturulması için çıkarılması planlanan yönetmeliğin istişari görüş alınması için Sayıştay Başkanlığına gönderileceği belirtilmiştir. Bulguya konu edilen hususlar müteakip denetimlerde izlenecektir.