Büyükşehir Belediyesine Ait Şirket Bütçesinden Yapılması Gereken Mal Alımı ihalesinin Belediye Bütçesi Üzerinden Gerçekleştirilmesi
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi 17.06.2011 tarih ve 1475 sayılı kararı ile büyükşehir belediyesi tasarrufunda bulunan alanlarda belediyece kiralanmış olan tuvaletlerin tamamının kira sözleşmelerinin feshedilmesi ve yeni oluşturulacak tuvaletlerle birlikte işletme hakkının 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26 ncı maddesine göre, elde edilecek gelirin % 1’i karşılığında 10 yıl süreyle belediye iştiraklerinden Sağlık İstanbul Sağlık Yatırımları ve İşletmeciliği Sosyal Hizmetler San. ve Tic. A.Ş.’ye (Sağlık AŞ) verilmesini kararlaştırmıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26 ncı maddesine göre; büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 2886 sayılı Kanuna tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir.
Söz konusu meclis kararında halihazırdaki tuvaletlerin kira sözleşmelerinin feshedilmesi ve yeni oluşturulacak tuvaletlerle birlikte işletmeciliğinin devri 10 yıl süre ve elde edilecek gelirin % 1’i oranında belediyeye bedel ödenmesi şartıyla uygun görüldüğünden yeni oluşturulacak tuvaletlerin işletmeciliği ile birlikte alımının-yapımının da Sağlık AŞ tarafından üstlenileceği ifade edilmektedir. Belediye meclisi kararında kira bedelinin, tuvaletlerden elde edilecek gelirin % 1’i gibi çok cüz’i oranda belirlenmesi; şirketin bu yatırımları gerçekleştirecek olması nedeniyle kira bedeli yerine kente yeni ve modern tesisler kazandırılması amacını gütmektedir.
Ancak, anılan meclis kararına rağmen Sağlık AŞ bütçesi üzerinden gerçekleştirilmesi gereken tuvalet alımları İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçesinden yapılmaktadır. Bu kapsamda belediye bütçesinden tuvaletler için yapılan ödemeler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo : işletme Hakkı Sağlık AŞ’ye Devredilmiş Tuvaletlerle ilgili IBB’nin Yapmış Olduğu Alımlar
|
İşin; |
||||
|
Adı |
|
Yılı |
Miktarı |
Tutarı (KDV Hariç) |
|
İstanbul Geneli Modüler Tuvalet Alım İşi |
|
2015 |
75 |
27.998.700,00 TL |
Nitekim ihale kapsamında alımı yapılan tuvaletler işletilmek üzere adı geçen şirkete devredilmiştir.
Kamu idaresi cevabında; "Belediyemiz mülkiyetinde bulunan tuvaletlerin işletilmesi 17.06.2011 tarih ve 1475 sayılı Meclis Kararı ile 5216 sayılı Kanunun 26.maddesi kapsamında belediyemiz iştiraki SAĞLIK A.Ş'ye verilmiştir. Söz konusu meclis kararında ".... sosyal amaçlı tesis sayılan tuvalet ihtiyacının değerlendirilmesi, ihtiyaca göre optimum seviyede tesis edilmesi, tuvalet tasarımının engelli ve hamile vatandaşların kullanımına göre oluşturulması, modern tuvaletlerin modernizasyonunun sağlanması ve tuvaletlerde standartların tesis edilmesi.." amaçlanmıştır. 17.06.2011 tarih ve 1475 sayılı Meclis Kararı ile bu tuvaletlerin 10 yıl süreyle işletmeciliği SAĞLIK A.Ş'ye verilmiştir. Bahse konu meclis kararında bu tuvaletlerin alımı ve yapımının SAĞLIK A.Ş tarafından yapılacağına dair bir hükme yer verilmemiştir.
Dolayısıyla Belediyemiz, tuvaletlerin meclis kararında belirtilen vasıflara kavuşması için gerekli olan yatırımları yapmıştır. Sağlık A.Ş ise sadece 26.madde kapsamında tuvaletlerin işletmesini yerine getirmektedir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere SAĞLIK A.Ş'nin tuvaletlerin alımı dahil bakım, onarım, ve modernizasyonunu yürütme sorumluluğu bulunmadığından, bir başka ifadeyle meclis kararında bu yönde bir hükme yer verilmediğinden bu görev 17.06.2011 tarih ve 1475 sayılı Meclis Kararına uygun olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yerine getirilmiştir." denilmektedir.
Sonuç olarak İstanbul genelindeki tuvaletlerin sosyal tesis olarak nitelenerek işletme hakkı, 1475 sayılı meclis kararıyla 10 yıl süre ve elde edilen gelirin % 1’i karşılığında belediye iştirakine verilmiştir. Şirketin, tuvaletlerin işletilmesinden elde edilen gelirden belediye aktaracağı payın % 1 düzeyinde tutulması esasen tuvaletlerin alımı dahil bakım, onarım ve modernizasyonuyla ilgili giderlerin şirketçe karşılanması amacına hizmet etmektedir.
Bu gibi konuların oluşmasına zemin hazırlayan faktörün 5216 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesine göre işletme hakkı verilen tesislerle ilgili olarak meclis kararı sonrasında işletme hakkı sözleşmesinin yapılmaması olduğu denetim raporumuzda bulgu konusu edilmiştir. Somut olay açısından süre ve bedel yanında diğer şartların da bütünlük arz edecek şekilde değerlendirilerek sözleşmeye bağlanması uygun olacaktır