Yılı : 2008
Dairesi : 6
Dosya No : 33773
Tutanak No : 39770
Tutanak Tarihi : 09.12.2014
Kararın Konusu :

TEMYİZ KURULU KARARI

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;

1) 204 sayılı ilamın 2. maddesi ile İmar ve Şehircilik Müdürlüğünde görevli memurlara verilen öğle yemeği tutarının tamamının belediye bütçesinden karşılanması nedeniyle 6.633,05 TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçiler dilekçesinde özetle; memurlara sadece çalışmış olduğu günler için yemek yardımı yapıldığını, yıllık izinlerini kullanmadan özveri ile Cumartesi ve Pazar dahil gerekirse gece ve gündüz demeden memurların karşılık beklemeden mesai dışı çalışmalarına rağmen bu günler için yemek yardımı verilmediğini,

2008 yılı bütçelerine ekli yaklaşık maliyet icmal tablosunda görüldüğü gibi;

Akşehir Ticaret ve Sanayi Odası: 16.00 TL

Akşehir Lokantacılar ve Kebapçılar Odası: 26.50 TL

Lale Kebap-Etem Aksoy: 26.00 TL

Komşu Pide-Veli Kurban: 25.00 TL

Fiyat teklifi verildiğini, buna göre;

Ortalama Günlük Yaklaşık Maliyet: 23,38 TL

Memur Kadro Sayısı : 170

Yıldaki Gün Sayısı : 251

Toplam yemek maliyeti: = 997.624.60 TL olduğunu,

Belediye tarafından kırım payı % 50 üzerinden yemek yardımı amaçlanarak 4734 sayılı Kanun çerçevesinde yemek alımı yapıldığını,

2008 yılı bütçesine yemek maliyetinin yarısı olan : 997.624.00 TL / 2 = 498.812.30 TL ödenek konması gerekirken bütçeye 231.072.00 TL ödenek konduğunu, bu ödeneğin yılı içerisinde 156.853.90 TL'sinin ödendiğini, kalan 74.218.10 TL ödeneğin ise kullanılmayıp imha edildiğini,

Yaklaşık maliyet icmal tablolarından da açıkça anlaşıldığı üzere öğün yemek bedeli 23,38 TL olarak belirlenmiş iken Kurum Katkı Payı Şeklinde Yapılan ihale sonucunda 10,15 TL gibi bir rakam teklif alınarak yaklaşık maliyetin yarısının da altında bir miktarla yemek yardımı yapıldığını, bütçe ödenekleri ile verilen ödeneklerin yarısının harcanmadığını,

Bu nedenlerden dolayı belediye tarafından memur personele verilen öğle yemeği yardımı ihalesinde yiyecek yardımının gerektirdiği giderler bütçeye konan giderlerin tamamının harcanmadığı "Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır" Yönetmelik hükmünce demirbaş, malzeme ve bina harcaması dahil edilmesi gerekmesine rağmen yemekhane kurulması yerine hizmet satın alınarak ödeneklerin yılı içerisinde tamamının harcanmayıp arta kalan ödeneklerin imha edildiği görüldüğünden takibi ve tahsilinde yetkili kişilerin kamu zararı oluşturulmadığını, ihaleyi yapan görevlilerin görev ve sorumluluklarını yerine getirdiklerini, ihale yetkililerinin yetki ve görevlerini yerine getirerek bütçedeki konan ödeneğin tamamının da harcanmaması sebebiyle mevzuata aykırı davranmadıklarını, usulsüz ve fazla ödemede bulunmadıklarını, kasıt, kusur, ihmal ve tedbirsizlik sonucu idareyi, öğle yemeği satın alınması ihalesinde zarara uğratma gibi bilerek veya isteyerek görevliler tarafından iş ve işlem yapılmadığını,

2008 yılı alım konusu öğle yemeği yardımında "Kurum Katkı Paylı" ibaresinin bilgisayardan kaynaklanan yazım hatası sonucu olduğunu, öyle ki Zabıta Müdürlüğünün 2007-195002 ihale kayıt numarası ile ihalesini yaptığı ve 518 sayılı, İtfaiye Müdürlüğünün 2007-194990 ihale kayıt numaralı ve 513 sayılı ödeme emirlerindeki sözleşmelerinde işin tanımı bölümünde "%50 Kurum Katkı Payı yemek alım işi" doğru olarak belirtildiğini, Diğer "paylı" ibareleri yazım hatasından kaynaklandığını,

Belediye tarafından yemek alımının %50 kurum katkı payı üzerinden yapıldığını, fakat Sayıştay Başkanlığının sanki yemek alımının tamamının kurumlarınca yapılmış gibi değerlendirmesinin doğru olduğu düşünülse dahi çıkarılan zimmet rakamları yerine 10.01.2008 tarih ve 26752 sayılı resmi gazetede yayımlanan (1) sıra nolu 2008 yılı merkezi bütçe yönetim uygulama talimatı ile ek göstergelere göre değişen asgari en az yemek bedellerinin dikkate alınmadan, rakamların % 50 si üzerinden kamu zararının çıkarıldığını ve bu hususun Sayıştay Temyiz Kurulu emsal kararlarına da açıkça aykırı olduğunu,

Zira emsal Sayıştay temyiz kurulu kararlarında zikredilen asgari yemek bedelinin ödendiği durumlarda tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verildiğini, dolayısıyla eğer bir tazmin çıkarılacaksa bu rakamın 10.01.2008 tarih ve 26752 sayılı resmi gazetede yayımlanan (1) sıra nolu 2008 yılı merkezi bütçe yönetim uygulama talimatı ile ek göstergelere göre değişen asgari en az yemek bedelleri üzerinden olması gerektiğini,

Ayrıca 01.08.2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un geçici 8. maddesinde "Konusu suç teşkil etmemek ve kesinleşmiş bir yargı kararına müstenit olmamak kaydıyla, bu kamımın yayımı tarihine kadar, memur temsilcileri ile toplu iş sözleşmesi akdederek veya başka bir tasarrufta bulunarak belediye, büyükşehir belediyesi ve il özel idaresinde çalışan kamu personeline her ne ad altında olursa olsun ek ödemede bulunmaları nedeniyle kamu görevlileri haklarında idarî veya malî yargılama re takibat yapılamaz, başlatılanlar istemden kaldırılır." hükmü gereği haklarında verilen ilamın ilgili yasa gereği kaldırılması gerektiğini belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını istemiştir.

Sayıştay Savcılığı; “Konya Akşehir Belediyesi Muhasebe Birimi 2008 yılı hesabının 6.Dairece yargılanması üzerine çıkarılan 20.4.2010 tarih ve 204 sayılı ilamın 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12 ve 13 sayılı maddeleri ile ilgili tazmin hükümlerinin kaldırılması için Ali Yanardağ, Yahya Yıldız, Salih Atilla Atılm, Yüksel Akgöl Kadir Ercan, Macit Kaya, Mehmet Tuncez, Mustafa Göçmen, Mevlüt Uçar, Vedat Erdoğan, Ömer Ergün, Saim Çiftçi, Osman Özevren, Ali Caran, Taner Ercan, Sevcan Bilge, Kadir Ulu, Sema Korkmaz, Durmuş Korkmaz, Keziban Doğan, Mehmet Şehir, Muammer Soylu, Osman Ergündüz, Yeliz Üstüner, Minciye Alpagut, Osman Akıncı, Mehmet Yılmaz, Mediha Sezer, Mustafa Ersoy, Özgür Okumuş Ercan, Hasan Keleş Mustafa N. Aydoğdu, Ahmet Gül, Şefik Kahraman, Hüseyin Çalışkan tarafından müşterek imza ile verilen temyiz dilekçesi incelenmiş olup, ileri sürülen nedenler yerinde görülmemiştir. Çünkü:

A) Usul Yönünden:

Temyiz talebi 35 kişinin müşterek imzası ile 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12 13.maddelerle ilgili tazmin hükümlerinin kaldırılması için verilmiştir. Fakat her maddenin sorumluları ayrı ayrı şahıslardır. Örneğin 2.madde sorumluları ile 9,madde sorumluları farklı farklı kişilerdir. Bu durumda aleyhine tazmin kararı verilmemiş kişiler temyiz isteminde bulunmuş olmaktadırlar. Bu durum usul yönünden yanlış olduğundan temyiz isteminin reddine veya dilekçenin iadesi ile kimlerin hangi maddeleri temyiz ettiklerinin ayrı ayrı dilekçeler halinde bildirmeleri hususunda süre verilmesine,

B) Esas Yönünden:

Yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin yarısı kurum bütçesinden, diğer yarısıda yemek yiyen personel tarafından karşılanır. Öğle yemeği yiyen memurlardan 15.1.2007-14.1.2008 tarihleri arasında alınacak en az yemek bedeli 12.1.20087 tarih ve 26401 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2007 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğiyle belirlenmiştir. Yemek yiyen memurlar asgari yemek ücreti olan bu bedeller üzerinden ödeme yapmak zorundadır.

Belirlenen en az yemek tutarları üzerinden ödeme yapılmamış olduğuna göre temyiz isteminin reddi ile Daire Kararının onanmasına karar verilmesi mütalaa olunur.“ şeklinde görüş bildirmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun “Yiyecek yardımı” başlıklı 212’nci maddesinde;

“Devlet memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde ve ne şekilde faydalanacakları ile bu yardımın uygulanmasına ilişkin esasların Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelikle tespit olunur.” denilmektedir.

Bu maddeye dayanılarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Yardım şekli” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“Yiyecek yardımı yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulmaz.

Yiyecek yardımı haftalık çalışma süresi 40 saati aşmayan yerlerde öğle yemeği olarak verilir. Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan memurlara, görevlerinin diğer yemek saatlerinde de devam etmesi şartıyla üç öğüne kadar yemek verilebilir.”,

“Yemek servis giderleri” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır.

Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır.

Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun'a göre tayın bedeli verilen personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılanların, bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımı yapılan yemek servislerinde yemek yemeleri halinde, yemek bedelinin tamamı kendilerinden alınır.”,

“Yardımın şartları” başlıklı 5’inci maddesinde;

“Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödenek, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenir.

Yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir.

Yemek servisi için gerekli bina, tesis ve demirbaş eşya kurumlarca sağlanır. Bunlara karşılık memurlardan ücret alınmaz.” hükümleri yer almaktadır.

Yönetmeliğin yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca, yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmının, yemek hizmetinden faydalanan memurlardan alınması gerekmektedir.

10.01.2008 tarih ve 26752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2008 yılı 1 Sıra No’lu Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğinin 1’inci maddesinde 2008 yılında öğle yemeği servisinden faydalanacak olanlardan en az aşağıda belirlenen tutarlar üzerinden günlük yemek bedeli alınması uygun görülmüştür:

Memurlardan; 15/1/2008 tarihinden 14/1/2009 tarihine kadar

1) Ek göstergesiz görevlerde bulunanlardan 0,72 YTL

2) 1100'e kadar (1100 dahil) ek göstergeli görevlerde bulunanlardan 1,17 YTL

3) 2200'e kadar (2200 dahil) ek göstergeli görevlerde bulunanlardan 1,41 YTL

4) 3600'e kadar (3600 dahil) ek göstergeli görevlerde bulunanlardan 1,80 YTL

5) 4800'e kadar (4800 dahil) ek göstergeli görevlerde bulunanlardan 2,36 YTL

6) 4800'den daha yüksek ek göstergeli görevlerde bulunanlardan 2,60 YTL

Sözleşmeli personelden; 15/1/2008 tarihinden 14/1/2009 tarihine kadar

1) Aylık brüt sözleşme ücretleri 1.275 YTL kadar (1.275 YTL dahil) olanlardan 0,89 YTL

2) Aylık brüt sözleşme ücretleri 2.250 YTL kadar (2.250 YTL dahil) olanlardan 1,41 YTL

3) Aylık brüt sözleşme ücretleri 3.150 YTL kadar (3.150 YTL dahil) olanlardan 2,49 YTL

4) Aylık brüt sözleşme ücretleri 3.150 YTL üzerinde olanlardan 3,11 YTL.

2008 yılı 1 Sıra No’lu Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğinin 3’üncü maddesinde ise;

“3- Kuruluşlar hizmetlerinin özelliği, yemek maliyetleri ve yemek servisinin farklı mahallerde daha iyi şartlarda sunulması gibi hususları dikkate alarak belirtilen miktarların üzerinde yemek bedeli tespit edebileceklerdir.” denilmektedir.

Görüldüğü üzere yemek yiyenlerden alınacak yemek ücretleri tarifesi, her yılbaşında bütçe uygulama talimatı ile asgari rakamlar üzerinden belirlenmekte olup, kurumlar yemek maliyetinin kalan kısmını karşılayacak şekilde bu rakamların daha üstünde fiyatlar tespit edilebilecektir. Bu nedenle bütçe uygulama talimatı ile belirlenen miktarlar en az alınması gereken miktarı ifade etmektedir. Eğer bütçe uygulama talimatında belirtilen miktar üzerinden kişilerden tahsil edilen bedel, yemeğin maliyetinin kalanını karşılamaya yetmiyorsa, kişilerden tahsil edilen miktarın yemeğin maliyetinin kalan kısmını karşılayacak şekilde artırılması gerekmektedir. Aksi takdirde yemek maliyetinin yarısından fazla bir miktar kurum bütçesinden karşılanmıştır olacaktır ki bu da yukarıda ifade edilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Yine söz konusu mevzuat hükümleri yemek maliyetinin devlet tarafından karşılanacak kısmının nasıl hesaplanacağını göstermektedir. Bu hükümlere göre idarenin belirlediği sistemde ortaya çıkan yemek maliyetinin yarısı idare tarafından, diğer yarısı ise yemek yiyen memurlar tarafından karşılanacaktır. Bir diğer ifadeyle yapılması gereken uygulama; yemek bedelinin en fazla yarısının kurum bütçesinden karşılanması; geriye kalan diğer yarısının ise memurlardan yemek bedeli olarak tahsil edilmesidir. Bu bedeller Bütçe Uygulama Talimatının 3. maddesine göre, verilen hizmet bedelinin maliyetine bağlı olarak belirlenen asgari bedellerden fazla olabilecektir.

Rapor dosyası ve ekleri incelendiğinde; Pazarlık (21/f) usulü ile yapılan ihale sonucu Multinet Kurumsal Hizmetler A.Ş. ile Belediye arasında 14.156,40 TL üzerinden sözleşme imzalandığı, aylık hakedişler şeklinde sözleşme bedelinin yükleniciye ödendiği ve memurlardan herhangi bir kesinti yapılmadığı görülmüştür.

Dilekçiler, ihalenin yaklaşık maliyetinin 1 öğün yemek bedeli 23,38 TL olarak belirlenmiş iken Kurum Katkı Payı Şeklinde Yapılan ihale sonucunda 10,15 TL gibi bir rakam teklif alınarak yaklaşık maliyetin yarısının da altında bir miktarla yemek yardımı yapıldığını, bütçe ödenekleri ile verilen ödeneklerin yarısının harcanmadığını belirtmişlerse de; ödeme aşamasında, yemek bedelinin tamamının bütçeden ödenmesi nedeniyle bu talebin kabulü mümkün değildir. Dolayısıyla, Yönetmeliğin söz konusu hükmünün, yaklaşık maliyet bedelinin tespitinden ziyade, ilgili firmaya yemek bedelinin ödenmesi aşamasında dikkate alınması gerekmektedir.

Bilindiği üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre yaklaşık maliyet gizlidir ve isteklilere açıklanmaz. Dolayısıyla yaklaşık maliyetin nasıl hazırlandığı, ya da ne kadar olduğu İdarenin kendisini bağlar. Diğer bir ifade ile isteklilerin yaklaşık maliyetten haberi olmadığı gibi, idarenin hazırladığı yaklaşık maliyet, istekliler için bağlayıcı da değildir. Dolayısıyla yemeğin gerçek maliyeti, idarenin hazırladığı yaklaşık maliyet değil, ihalede ortaya çıkan ve sözleşmeye bağlanan tutardır. Sözleşmeye bağlanan ve ilgili firmaya ödenen tutarın, yani yemek maliyetinin yarısının, Yiyecek Yardımı Yönetmeliği'nin yukarıda açıklanan 4. maddesi gereğince yemek yiyen memurlardan alınması gerekmektedir.

Dilekçiler yapılan ödemenin 6009 sayılı kanunla getirilen af kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini ifade etmişse de, 6009 sayılı kanunun geçici 8. maddesindeki “memur temsilcileri ile toplu iş sözleşmesi akdederek veya başka bir tasarrufta bulunarak belediye, büyükşehir belediyesi ve il özel idaresinde çalışan kamu personeline her ne ad altında olursa olsun ek ödemede bulunmaları nedeniyle kamu görevlileri haklarında idari veya mali yargılama ve takibat yapılamayacağı” hükmü, herhangi bir mevzuatla öngörülmemiş olan, toplu sözleşme ile ya da idari bir tasarrufla mahalli idarelerin bütün personeli için, çalışanların koşullarını iyileştirici nitelikte yapılan ek ödemelerle ilgili olup, 657 sayılı Kanunda ve Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde açıkça düzenlenmiş olan yemek yardımı ödemesini 6009 sayılı kanun kapsamında değerlendirmek mümkün değildir.

Bu itibarla dilekçi iddialarının reddedilerek 204 sayılı ilamın 2. maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,