5018 sayılı Kanunun 71 ve Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7’nci maddesinde, kamu zararının nasıl tespit edileceği belirtilmiştir.

Kamu zararı; 5018 sayılı Kanunun 71 ve Yönetmeliğin[3] 6’ncı maddesinin birinci fıkrasındaki kamu zararının belirlenmesindeki kıstaslar esas alarak;

a) Kontrol, denetim veya inceleme,

b) Sayıştay’ca kesin hükme bağlama,

c) Adlî, idarî veya askerî yargılama,

Sonucunda tespit edilir. Kontrol, denetim veya inceleme kavramları üzerinde biraz durmak gerekir. İl özel idareleri üzerinde yapılacak denetim 5302 sayılı Kanunun 38’inci,  belediyelere üzerinde yapılacak denetim ise 5393 sayılı Kanunun 55’inci maddesinde açıklanmıştır.

Buna göre il özel idareleri ve belediyeler üzerinde iç ve dış denetim yapılmakta, ayrıca, belediyenin malî işlemler dışında kalan diğer idarî işlemleri, hukuka uygunluk ve idarenin bütünlüğü açısından İçişleri Bakanlığı tarafından da denetlenmektedir.

İşte bu kontrol, denetim ve inceleme sürecinde kamu zararı tespit edilebilir. Diğer bir ifade ile kamu zararı, Sayıştay’ın dış mali denetimi, İçişleri Bakanlığının idari işlemlerin hukuka uygunluk ve idarenin bütünlüğü açısından denetimi, il özel idaresi ve belediyelerin kendi iç denetim birimleri ya da teftiş birimlerinin denetimi sırasında tespit edilebilir.