Birden Fazla Yola Cephesi Bulunan Bina ve Arsaların Emlak Vergisinin Hesabında Yanlış Cephenin Esas Alınması
Birden fazla yola cephesi bulunan bina ve arsaların emlak vergilerinin hesabında hangi cephenin esas alındığına ilişkin olarak Karabük Şehit Ateşe Moralı Bulvarı örnek olarak
seçilmiş ve bulvar üzerinde bulunan bina ve arsaların emlak vergisi beyannameleri incelenmiştir.Yapılan incelemede 12 adet bina ile 1 adet arsanın emlak vergisi değerlerinin hesabında Şehit Ateşe Moralı Bulvarı için takdir edilen arsa metrekare birim değerleri yerine numaratajdaki cadde veya sokak için takdir edilen arsa metrekare birim değerlerinin esas alındığı tespit edilmiştir.
Emlak vergisi mevzuatında birden çok cadde veya sokağa cephesi bulunan bina ve arsaların vergi değerinin hesaplanmasında hangi cephenin esas alınacağına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakla birlikte Danıştay kararlarının konuya açıklık getirdiği görülmüştür.
Danıştay 4. Dairesinin 19.6.2002 gün ve E. 2001/3138, K. 2002/3179 sayılı kararında “Emlak Vergisi Kanununda birden fazla yola cephesi olan taşınmazların emlak vergilerinin hangi değere göre hesaplanacağına dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu durumda, genel düzenlemeye gidilerek imar mevzuatının uygulanması ve İmar Yönetmeliğinde öngörülen yapı düzenine ilişkin prensiplerin dikkate alınması icap etmektedir.” denilmek suretiyle İmar Yönetmeliğindeki hükümlerin esas alınması gerektiği ifade edilmiştir.
Danıştay 9. Dairesi’nin 20.10.1998 tarih ve E:1997/5048, K:1998/3726 sayılı kararında ise “birden fazla yola cephesi olan taşınmaz, numaratajı hangi yoldan alırsa alsın binanın girişi kullanım amacı doğrultusunda yapılan mimarı plandaki bir tercih olduğundan, asgari ölçüde emlak vergisi hesaplamasında inşaat nizamı daha fazla olan sokak veya bölgeden değer alması gereklidir.” denilmiştir.
Danıştay kararlarında atıf yapılan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 15. maddesinde “Parsel cephesi: Parselin üzerinde bulunduğu yoldaki cephesidir. Birden fazla yola cepheli parsellerde uygulama imar planında belirtilmemiş ise geniş yol üzerindeki kenar, parsel ön cephesidir. Yolların eşit olması halinde dar kenar parsel cephesidir. Bitişik nizama tabi olup, farklı kat adedi ve farklı kotları haiz yollara cepheli köşe başı parsellerde yolların kat rejimini bozmamak üzere en az 6 metrede bir kademelendirme yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Sonuç olarak birden fazla yola cephesi bulunan bir taşınmazın esas cephesi parsel cephesi olup, bu cephe imar planında belirtilen cephedir. İmar planında belirtilmemiş ise parsel cephesi, geniş yol üzerindeki kenar, yolların eşit olması halinde dar kenar parsel cephesidir. Bu yaklaşımdan hareketle Şehit Ateşe Moralı Bulvarındaki ve diğer yerlerdeki birden fazla yola cephesi bulunan bina ve arsaların emlak vergisi beyannamelerinin gözden geçirilerek mevcut emlak vergisi tahakkuklarına ek olarak tahakkuk yapılması gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; Birden fazla yola cephesi bulunan bina ve arsaların emlak vergisi hesabında yanlış cephenin esas alınması konusunda ilk olarak bulguda belirtilen Şehit Ateşe Reşat Moralı Caddesindeki binaların ve arsaların incelendiği, yanlış cephe üzerinden emlak vergisi alınan 13 adet bina ve arsa tespit edildiği, bu mükelleflerle ilgili olarak doğru cephe esas alınarak yapılan çalışmada emlak vergisi aslı ve cezası olmak üzere toplam 688.275,36 TL tahakkuk yapıldığı ifade edilmiştir.
Sonuç olarakKamu İdaresi tarafından gönderilen13 emlak vergisi mükellefine toplamda 688.275,36 TL emlak vergisi tahakkuk ettirildiği anlaşılmıştır.
Şehit Ateşe Moralı Bulvarında yapılan benzeri çalışmanın Karabük Belediyesinin sorumlu bulunduğu yerlerde olup birden fazla yola cephesi bulunan bina ve arsalar için de yapılması ve gerekirse ek emlak vergisi tahakkuklarının yapılması gerekmektedir.
2016 yılı denetimleri kapsamında bulgu konusu edilen hususta kurum tarafından yapılan çalışmaların izlemesi yapılacaktır.