Belediyeler Birliğine üyelik aidatı ödenmesi

Belediyenin üye olduğu  .Belediyeler Birliği’ne üyelik aidatı ödenmesi neticesinde ..........TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dernek Kurma Hürriyeti” başlıklı 33 üncü maddesinde “Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir.

Hiç kimse bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamaz.

Dernek kurma hürriyeti ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hürriyetlerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir.

Dernek kurma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir.

Birinci fıkra hükmü, Silahlı Kuvvetler ve kolluk kuvvetleri mensuplarına ve görevlerinin gerektirdiği ölçüde Devlet memurlarına kanunla sınırlamalar getirilmesine engel değildir.

Bu madde hükümleri vakıflarla ilgili olarak da uygulanır.” denilmektedir.

5253 sayılı Dernekler Kanununun “Dernek Kurma Hakkı” başlıklı 3 üncü maddesinde ise; “Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir” hükmü yer almaktadır.

Görüldüğü üzere, tüzel kişilerin yetkili organlarının kararı ve izni ile dernek kurması ya da kurulmuş olan derneklere üye olması mümkündür. Bu konuda yapılacak bir kısıtlama Anayasaya aykırı olacaktır. Derneklere üye olmanın doğal bir sonucu da, üyeliğe ilişkin Dernekler Kanununda getirilen yükümlülükleri yerine getirmektir. Bu yükümlülüklerden bir tanesi de aidat ödemesidir.

Kaldı ki, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 53 üncü maddesinde, afetlerde, afet bölgesine yardım edilmesi ve 74 üncü maddesinde de, kardeş kentlerle ilişki kurulması gibi, belediyelerin, mahalli müşterek nitelikte olmayan yetki ve sorumluluklarının da bulunmaktadır. Ayrıca, 5393 sayılı Kanun prensip olarak özel kurum ve kuruluşlara üyelikleri engellememekte ve hatta teşvik etmektedir. Kanunun 74 üncü maddesinde, “Belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu üye veya üye olabilir” denilmek suretiyle uluslararası teşekkül ve organizasyonlara üye olunabileceği belirtilmiştir.

Görüleceği üzere, belediyelerin derneklere üye olmaları konusunda, Anayasa, Belediye Kanunu ve Dernekler Kanunu açısından herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır. Diğer taraftan, yapılan bu ödeme bir aidat ödemesi olup, üyeliğin doğal bir sonucu olması sebebiyle, yardım ya da kaynak aktarımı olarak değerlendirilmesi de mümkün değildir. Dolayısıyla, ...... Belediyesi tarafından ......Belediyeler Derneğine üye olunmasında ve ......TL tutarındaki aidat ödemesi yapılmasında, mevzuata aykırı bir durum ve sebep olunan bir kamu zararı bulunmamaktadır.

Bu itibarla, mevzuata uygun olduğu anlaşılan ........TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına,

Üye .........’un “Belediyenin kamu hizmetlerini desteklemek üzere kurulan bir derneğe kanuni dayanağı olmaksızın aidat adı altında kamu kaynağı aktarması hem 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesine, hem 5393 sayılı Kanun’un 14, 15, 60 ve 75’inci maddelerine, hem de 5072 sayılı Kanun’un 2’nci maddesine aykırılık teşkil edecektir. Dolayısıyla söz konusu derneğe ödenen aidat kamu zararı oluşturduğundan, sorumlulara ödettirilmesine karar verilmesi gerekir” yönündeki ayrışık görüşüne karşı,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu ve 56 ncı maddesi gereğince beş yıl içinde Sayıştay Daireleri nezdinde yargılamanın iadesi yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi.