Belediyenin Ortağı Olduğu Şirketin Zararlarının Finansmanı Amacıyla Sermaye Artırımı Yapılmasının uygun olmadığı hakkında.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 70 inci maddesi uyarınca, belediyeler kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket kurabilmekte olup aynı Kanun’un 18/i maddesine göre, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına karar vermek yetkisi belediye meclisine aittir. Ayrıca 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 26 ncı maddesine göre, belediyeler tarafından ticari amaçla faaliyette bulunmak üzere ticari kuruluşlar kurulması, mevcut veya kurulacak şirketlere sermaye katılımında bulunulması, Bakanlar Kurulu'nun iznine tabidir. Ancak belediyenin ortağı olduğu şirketin sermaye artırması durumunda, artırılacak sermayenin belediyeye isabet eden tutarı açısından mevzuatta herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.
Bununla birlikte 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8 inci maddesi uyarınca, her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.
Özel hukuktan kaynaklanan avantajlardan yararlanarak yerel kamu hizmetlerini daha aktif hale getirmek amacıyla belediye tarafından kurulan veya sonradan ortak olunan şirketlerin sermayelerinin önemli bir bölümü belediyeye ait olduğundan bu şirketler faaliyetlerini asıl olarak kamu kaynaklarıyla sürdürmektedir. Dolayısıyla bu şirketlerin, kaynaklarını piyasa koşulları ve ekonomik gerçeklikler doğrultusunda, siyasi etkilerden uzak, etkin, ekonomik ve verimli şekilde kullanmaları gerekmektedir.
Yapılan incelemede, ... Ltd.Şti’nin Belek (Belde) Belediyesi tarafından 2010 yılında kurulduğu, sözkonusu Belediyenin 6360 sayılı Kanun’la 30.3.2014 tarihi itibariyle tüzel kişiliğinin kaldırılarak Serik Belediyesine katılmasıyla şirketin de bu Belediyeye devredildiği ve şirketin halen %100 hissesinin Serik Belediyesine ait olduğu görülmüştür.
Sözkonusu şirketin yıllar itibariyle kar/zarar durumu şu şekildedir:
Tablo 3: Belediye Şirketinin Yıllar İtibariyle Kar/Zarar Durumu |
|
Yıl |
Kar/Zarar |
2010 |
-1.089.859,83 |
2011 |
-1.944.393,79 |
2012 |
-2.530.108,74 |
2013 |
-4.193.796,12 |
2014 |
-8.100.065,74 |
2015 |
-7.468.751,09 |
TOPLAM |
-25.326.975,31 |
Buna göre ... Ltd.Şti. kurulduğu tarihten bu yana sürekli olarak ve yüksek tutarda zarar etmekte olup bu durum şirket kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli kullanılmadığını göstermektedir. Şirketin her yıl yüksek tutarda zarar etmesi nedeniyle 2015 yılında şirketin sermayesi 8.000.000,00 TL’den 12.500.000,00 TL’ye yükseltilmiş (4.500.000,00 TL sermaye artışı yapılmış) ve Belediyeden şirkete bu tutarda sermaye payı ödemesi yapılmıştır. Bir başka deyişle şirketin zararlarının bir kısmı sermaye artırımı yoluyla belediye (kamu) kaynakları ile finanse edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında; Üst yönetici göndermiş olduğu cevabi yazıda, %100 hissesi Belediyeye ait olan ... Ltd.Şti'nin kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli kullanılması için her türlü tedbirin alınacağını bildirmiştir.
Sonuç olarak Bulguda belirtilen hususların yerine getirilip getirilmediği 2016 yılı denetiminde izlenecektir.