Belediye Şirketi Üzerinden Niteliklere Uymayan Araç Kiralanması hakkında.
Kastamonu Belediyesinde, %99 hissesi Kastamonu Belediyesine ait Belediye Şirketi 2014 yılında 325.742,57-TL’ye Audi A8L marka araç almış ve sonrasında bu araç Belediyeye makam aracı olarak kiralanmıştır .
237 sayılı Taşıt Kanununun 4’üncü maddesinde belediye başkanı emir ve zatlarına araç verilecek makamlar arasında sayılmamıştır. Kanunun 5’inci maddesine göre Kastamonu Belediyesi daimi hizmetleri için Bakanlar Kurulundan karar almak şartiyle yalnız bir hizmet arabası bulundurabilir. Kanunun 7’nci maddesine göre kurumların taşıt ihtiyaçlarını hizmet alımı suretiyle karşılamaları esastır. Bu şekilde temini mümkün olmayan, ekonomik bulunmayan veya sağlık, savunma ve güvenlik gibi nedenlerle hizmet alımı suretiyle karşılanması uygun görülmeyen taşıtlar diğer yollarla edinilebilir. Kullanılacak bu taşıtların, muayyen ve standart tipte, lüks ve gösterişten uzak, memleket yollarına elverişli ucuz ve ekonomik olanlarından temin olunması şarttır. Aynı Kanunun 9’uncu maddesine göre ise kurumların satın alacakları taşıtların azami satınalma bedelleri, her yıl bütçe kanunlarına bağlı cetvellerde gösterilir. Bu bedeller, orta sıklet ve vasati fiyatlar nazarı itibara alınmak suretiyle tesbit edilir. 2015 yılı Bütçe Kanununun T-Cetveline göre binek otomobiller için azami satın alma bedeli 44.000,00-TL olarak belirlenmiştir. Kaldı ki 237 sayılı Kanunun 10’uncu maddesine göre il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahallî idare birlikleri kendi meclislerinin kararı ile taşıt edinirler. Kanunun 12’nci maddesince hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar için gerekli esas ve usûller Bakanlar Kurulunca saptanır. Bakanlar Kurulunca belirlenen Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin 6’ncı maddesine göre hizmet alımı suretiyle yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilmesi Taşıt Kanunun 10’uncu maddesinin beşinci fıkrasında öngörülen makam ve hizmetler ile sınırlı olacaktır. Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alanlar ile güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında kullanılacak binek ve station- wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc'yi geçmeyecektir.
Şirket üzerinden alınan ve kullanılan makam aracı, Kanunun 7’nci ve Esas ve Usullerin 6’ncı maddesine aykırı olarak hem lüks ve gösterişli hem pahalı ve ekonomik olmayan hem yabancı menşeli hem de motor hacmi 3000 cc’dir. Kaldı ki aracın alındığı Belediye Şirketi Kastamonu Belediyesi İmar İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti’si 2003 yılından beri zarar etmektedir. Sermaye Hesabında 1.851.055,00-TL varken Zarar Hesaplarındaki toplam rakam 1.738.530,01-TL’dir. Şirket 2015 yılsonu itibariyle Belediyeden ayrıca 251.150,00-TL borç almıştır.
Kamu idaresi cevabında; Belediyemizce kiralama işlemi gerçekleştirilen bahse konu taşıt Karayolları Trafik Yönetmeliği gereği M1sınıfı araç kategorisinde (M1 kategorisi araçlar : Sürücü dışında en fazla sekiz kişilik oturma yeri olan, yolcu taşımaya yönelik motorlu araçlardır.) kiralama işlemi gerçekleştirilmiş olan bir taşıt olup, 2 Ekim 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre Kasko Değer listesinin altında bir bedel üzerinden kiralama işlemi gerçekleştirilen bir taşıttır.
Konu iş ile alakalı olarak 03.12.2015 tarihinde piyasa fiyat araştırması Müdürlüğümüzce yapılmış ve 3.000,00 TL ile en düşük fiyat teklifini sunan İmar İnşaat Tic.ve San.Ltd.Şti. unvanlı istekli üzerinde konu iş bırakılmıştır. Hakediş zamanında konu yüklenicinin karı veya zararı yönünde bir inceleme yapılmasının Kanunlar gereği mümkün olmadığı ve hakkediş ödemelerinde Vergi Borcu olmadığı tarafımıza beyan edilmektedir.
2015 yılı Türküye Sigortalar Birliği kasko değer listesi incelendiğinde tarif edilen M1 sınıfı taşıtın Sigorta Kasko Değeri 413.140,00TL olarak belirlenmiş ve %2 oranında ki değeri hesaplandığında 8.262,80 TL olduğu görülmüştür. Konuya ilişkin makam aracı Müdürlüğümüzce 3.000,00 TL üzerinden kiralanmış ve herhangi bir suiistimale izin verilmemiştir.
Sonuç olarak Kurum savunmasında Kastamonu Belediyesi İmar İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti’sinin " hakediş zamanında ... karı veya zararı yönünde bir inceleme yapılmasının Kanunlar gereği mümkün olmadığı" şeklinde açıklamada bulunsa da söz konusu şirketin belediye şirketi olması ve yönetim kurulu başkanının bizzat belediye başkanı olması hasebiyle şirketin mali durumunun Kastamonu Belediyesi üst yöneticisi olan Başkan tarafından çok iyi bilindiği bir gerçektir. 2003 yılından beri zarar eden Şirketin %99 sermayesi ise Kastamonu Belediyesi tarafından kamu kaynakları kullanılarak karşılanmaktadır. Dolayısıyla Şirket üzerinden alınan ve kullanılan makam aracı, Taşıt Kanunun 7’nci ve Esas ve Usullerin 6’ncı maddesine aykırı olarak kullanılmaktadır