Bazı İşyerlerine İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsat Harcının Tahakkuk ve Tahsilatının Yapılmaması
Kilis Vergi Dairesinden alınan veriler neticesinde 2015 yılı itibari ile faaliyetine devam eden işyerlerinden bazılarının Kilis Belediyesinden işyeri açma ruhsatı almadıkları, dolayısıyla bu ruhsata esas işyeri açma izni harcını ödemedikleri tespit edilmiştir.
10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in 2’nci maddesinde;
“Bu Yönetmelik, sıhhî ve gayrisıhhî işyerleri ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatlandırılması ve denetlenmesine dair iş ve işlemleri kapsar.” denilmektedir.
Yerinde yapılan denetimlerde Kilis Vergi Dairesi ile yapılan yazışmalar sonucunda kayıtlı 5320 adet faal işyeri tespit edilmiş olup, Kilis Belediyesinde ise kayıtlı iş yeri açılış ruhsatı alan mükelleflerle karşılaştırması yapılmış olup toplamda 2300 mükellefin iş yeri açılış ruhsatı almadığı tespit edilmiştir.
Bu yönetmelikten muaf olan işyerleri; avukatlar, eczaneler, optisyenler, taksiciler, özel eğitim kurumlan, mühendis ve mimarlar odası, muayenehaneler ve noterlerdir. Muaf olan işyeri sayısı çıkarılınca yaklaşık 1000 mükellefin daha iş yeri açılış ruhsatı alması gerektiği tespit edilmiştir. Geri kalan yaklaşık 1000 işyerinden, işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahakkuk ettirilmesi ve tahsili amaçlanmıştır.
Söz konusu durum; İlgili mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmekte ve 600 Gelirler Hesabı ve 800 Bütçe Gelirleri Hesabının, düşük görünmesine neden olmuştur.
Kamu idaresi cevabında; "Kilis Vergi Dairesinden alınan veriler neticesinde 2015 yılı itibari ile faaliyetlerine devam eden işyerlerinden bazıların Belediyemizden işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı almadıkları dolayısıyla bu ruhsata esas işyeri açma izni harcını ödemedikleri tarafınızca tespit edilmiştir. Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü ve Zabıta Müdürlüğünün ortak çalışması ile işyeri açılış ruhsatı alması gereken yaklaşık 1000 işyerinden 175 adet işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı alması sağlanarak 80.855,00 TL işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahakkuk ve tahsil edilmiştir. 600 Gelirler Hesabı ve 800 Bütçe Gelirleri Hesabına kaydı yapılmıştır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerine ilişkin tahakkuk-tahsilat bilgileri ekte sunulmuştur" denilmektedir.
Sonuç olarak, İdare tarafımızca belirtilen hususlar doğrultusunda gerekli çalışmaları yaparak işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı tahakkuk ve tahsilat işlemlerini gerçekleştirmiş olup, gelecek yıllarda yürütülecek denetimlerde bu konu izlenecektir.
BULGU 2: Kilis Belediyesince, Organize Sanayi Bölgesinde Yer Alan Taşınmazlardan Emlak Vergisi Tahakkuk ve Tahsilatının Yapılmaması
Yerinde yapılan denetimlerde Kilis OSB Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar neticesinde, OSB mahallinde toplam 42 adet taşınmaz olduğu tespit edilmiştir.
11.08.1970 tarih ve 13576 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesinde;
“Türkiye sınırları içinde bulunan binalar bu kanun hükümlerine göre Bina Vergisine tabidir.” denilmektedir.
Aynı Kanunun 2’nci maddesinde;
“Bu kanundaki bina tabiri, yapıldığı madde ne olursa olsun, gerek karada gerek su üzerindeki sabit inşaatın hepsini kapsar.”
Bu kanunun uygulanmasında Vergi Usul Kanununda yazılı bina mütemmimleri de bina ile birlikte nazara alınır.
Yüzer havuzlar, sair yüzer yapılar, çadırlar ve nakil vasıtalarına takılıp çekilebilen seyyar evler ve benzerleri bina sayılmaz.” denilmektedir.
Yine aynı Kanunun 3’üncü maddesinde;
“Bina Vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder.”
Bir binaya paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Elbirliği mülkiyette malikler “vergiden müteselsilen sorumlu olurlar.” ifadeleri yer almaktadır.
Konuya ilişkin olarak, aynı Kanunun 5’inci maddesinde;
Organize sanayi bölgeleri ile sanayi ve küçük sanat sitelerindeki binalar, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır...” düzenlemesi bulunmaktadır. Aynı zamanda, Emlak Vergisi Kanununun 11’inci maddesine göre verginin tarh ve tahakkuk ettirilmesi ve tahsil yetkisi belediyelere aittir.
Bununla birlikte, OSB’de yer alan 42 adet taşınmazlardan bir kısmının yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereğice 5 yıllık geçici muaflık süresi sona ermesine rağmen, Belediye tarafından söz konusu taşınmazlar için Emlak Vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmadığı görülmüştür.
Bu uygulamanın belediye hesaplarında 600 Gelirler Hesabının rakamsal boyutunun daha düşük göstermesine sebep olacağı açıktır. Bu nedenle gerekli işlemler yapılarak düzenlemelerin buna göre gerçekleştirilmesi gerekir.
Kamu idaresi cevabında; "Kilis OSB Müdürlüğü ile yapılan yazışmalar neticesinde, OSB mahalinde 42 adet taşınmazın bulunduğu, bu taşınmazlardan bir kısmının ilgili mevzuat hükmü gereğince 5 yıllık geçici muaflık süresi sona ermesine rağmen Belediyemiz tarafından söz konusu taşınmazlar için Emlak Vergisi tahakkuk ve tahsilatının yapılmadığı tarafınızca yapılan denetimlerde tespit edilmiştir.
Kilis OSB Müdürlüğü ile gerekli yazışmalar yapılarak Kilis OSB sınırları içerisinde yer alan taşınmazlar ile ilgili emlak beyanı bulunmayan 24 adet taşınmaza ait Emlak Vergisi Beyanı alınmıştır. Tahsil edilen emlak vergisi 600 Gelirler Hesabına kaydı yapılmıştır." denilmektedir.
Sonuç olarak, İdare tarafımızca belirtilen hususlar doğrultusunda gerekli çalışmayı yaparak Kilis OSB sınırları içerisinde yer alan taşınmazlar ile ilgili emlak beyanı bulunmayan 24 adet taşınmaza ait Emlak Vergisi Beyanının alındığını bildirmiştir. Bu beyanlar doğrultusunda tahsil edilen emlak vergisi 600 Gelirler Hesabına kaydı yapılmış olduğundan, gelecek yıllarda yürütülecek denetimlerde bu konu izlenecektir.